Phó TGĐ Minh Long 1: “Tôi không nhất thiết phải giống sếp”

Là con trai trưởng của ông Tổng giám đốc Công ty Minh Long 1 Lý Ngọc Minh, sinh năm 1975, Lý Huy Sáng là người say mê công nghệ và rất biết cách kết hợp công nghệ với kỹ năng quản trị để đưa Minh Long lên một tầm mới.

- Được biết ba anh đã cho anh đi du học ở Canada trước khi về làm việc ở công ty của gia đình. Anh có thể kể tóm lược về quá trình du học của mình?

Năm 1992, khi tôi đang học lớp 11, tôi bắt đầu đi du học ở Canada theo sự giới thiệu của một vài người bạn của ba tôi ở bên đó. Thời đó, trình độ học sinh và bằng cấp ở Việt Nam chưa được xem là tương đương với Canada, do đó tôi phải học lại lớp 10 ở trường Douglas College. Rồi mất thêm 1 năm để học ngoại ngữ, tức mất 3 năm để học lại trung học và học ngoại ngữ. Tôi trải qua 4 năm để học đại học chuyên ngành quản trị kinh doanh ở City University và 3 năm nữa để lấy nốt bằng thạc sĩ.

- Trở về Việt Nam làm việc cho công ty của gia đình, anh tiếp cận công việc ra sao? Có thuận lợi không?

Khi mới về Việt Nam, ba tôi cũng cho tôi đi làm việc như một nhân viên bình thường. Tôi có là con của giám đốc thì cũng phải đi xuống xưởng học việc như một người lao động. Tôi làm quen với máy móc, quy trình sản xuất, học hỏi kỹ thuật và tìm hiểu mọi thứ.

- Khi mới du học về, có khi nào anh nghĩ sẽ làm việc ở một công ty khác, không phải là công ty của gia đình?

Thực tế là lúc mới về nước tôi đã được một vài công ty săn đầu người đề nghị làm việc ở những công ty đa quốc gia. Nhưng có lẽ họ không nắm được đầy đủ thông tin về tôi và gia đình. Khi đi học, ba tôi đã cho biết tâm huyết của ba mẹ tôi, kỳ vọng sau khi tốt nghiệp chúng tôi sẽ góp phần xây dựng, phát triển Công ty Minh Long 1. Và tất cả 4 anh em tôi cũng đều hiểu là học xong sẽ về để tiếp tục tâm nguyện của gia đình.

- Mất bao lâu để anh học việc ở công ty?

2 năm.

- Và có được nhận lương không?

(Cười). Thực sự là không có.

- Khi nào thì anh bắt đầu thăng tiến trong công ty?

Từ năm thứ 3 tôi bắt đầu làm việc trong vai trò Giám đốc sản xuất.

- Hơi tò mò một chút, tôi nghĩ rằng việc bổ nhiệm anh trong vai trò mới ở công ty lúc đó chắc cũng gây ra xung đột giữa người cũ - người mới?

Thực ra khi dẫn tôi đến học việc trong công ty, ba tôi cũng đã trao đổi với người quản lý và nói trước với họ. Giám đốc sản xuất cũ là người có kinh nghiệm, đã làm việc với ba tôi trong một thời gian dài và hiểu về văn hóa của công ty. Nói chung không có xung đột lớn. Cho đến giờ, Giám đốc sản xuất cũ vẫn là cố vấn kỹ thuật cho công ty chúng tôi.

- Làm việc trong công ty của gia đình, anh cảm thấy như thế nào, nhất là khi anh là người học quản trị kinh doanh?

Đúng là thoạt đầu tôi thấy rất khó chịu. Văn hóa gia đình, sự vị nể, dựa vào sự tin cậy nhiều quá… là những điều hạn chế và tôi thấy khó thích hợp với những kiến thức quản trị kinh doanh mà tôi được học.

- Những nhược điểm là vậy, nhưng chắc anh cũng thấy có vài ưu điểm nào đó của cách quản lý gia đình?

Tôi nghĩ điểm mạnh chính là người trong gia đình có cùng một suy nghĩ, mục tiêu cống hiến, xây dựng và phát triển công ty của gia đình. Điều này cũng ít làm xáo trộn về nhân sự chủ chốt; ít có chuyện các thành viên trong gia đình bị đơn vị khác mua chuộc bằng tiền bạc…

- Khi nhìn thấy những ưu và nhược điểm của quản lý gia đình, anh có đề nghị thay đổi cách làm việc đó với ba anh?

Đương nhiên là có. Tôi có đề nghị “sếp” nên thay đổi nhiều điều. May mắn “sếp” là người suy nghĩ rất thoáng, cởi mở và chấp nhận những đề nghị thay đổi của tôi.

Có đề nghị nào của anh bị… từ chối? Giữa anh và “sếp” có những xung đột lớn?

Cũng có luôn.

“Sếp” là người nhiệt tình, máu lửa. Với những thay đổi công nghệ, ông là người rất quyết liệt và nôn nóng đi nhanh. Tôi hiểu được mong muốn của “sếp”, nhưng tôi phải “thắng” ông lại, không để ông đi nhanh quá. Trong sản xuất cũng như trong quản lý, cần có một sự ổn định rồi mới phát triển. Phải ổn định cái đang có rồi mới phát triển nó lên tầm cao. Không thể nôn nóng đốt cháy giai đoạn được vì điều đó sẽ rủi ro và gây ra những thiệt hại lớn, không lường trước được.

- Vậy phần thắng - thua giữa anh và “sếp” là…?

50-50.

- Làm Giám đốc sản xuất rồi bây giờ là Phó tổng giám đốc, anh khá trẻ, liệu tuổi tác có gây trở ngại cho anh?

Thời gian đầu tôi luôn phải quan sát và lắng nghe. Khi nêu ra những điều mới để thay đổi một thói quen không có hiệu quả, có người nhìn tôi nghi ngờ. Tôi cũng cảm thấy rất khó khăn khi mình quá trẻ. Dần dần khi mọi người thấy được những ý kiến của mình có đem lại thay đổi, hiệu quả tích cực thì họ tin tưởng mình hơn.

- Vậy trong vai trò là một thành viên ban giám đốc công ty, anh tự đánh giá sức khỏe Minh Long 1 như thế nào ở thời điểm hiện nay?

Hiện tại công ty có khoảng 2.200 nhân viên. Nếu phát triển với quy mô như hiện nay thì sức khỏe vẫn tốt. Còn nếu muốn phát triển mạnh và quy mô lớn hơn, công ty cần phải thay đổi nhiều hơn. Giống như một người biết đi xe đạp, không có nghĩa là người đó sẽ lái được xe gắn máy, xe phân khối lớn hay xe ôtô. Minh Long 1 cũng phải thay đổi nếu muốn chạy xe phân khối lớn.

- Trước đây người ta biết Minh Long 1 mạnh về xuất khẩu; chỉ hơn 3 năm gần đây Minh Long 1 mới thực sự tham gia nhiều hơn ở thị trường nội địa với nhiều sản phẩm cho nhiều đối tượng khác nhau, và giá cả các sản phẩm cũng có thể tiếp cận được nhiều người tiêu dùng trung bình. Đây là do những thuận lợi khách quan hay là chiến lược của công ty?

Điều này là do những thuận lợi khách quan: Cung và cầu gặp nhau. Thực sự thì ngay từ đầu Minh Long 1 luôn đặt trọng tâm vào chất lượng, mẫu mã, nhưng sức mua nội địa chưa cao vì thu nhập của người dân còn thấp. Gần đây khi đời sống người dân khá lên và đủ sức mua những sản phẩm tốt, chất lượng thì sản phẩm của Minh Long 1 mới tiêu thụ được tại thị trường trong nước.

- Trước đây Minh Long 1 phân phối hàng qua Q- Home; điểm giới thiệu và bán sản phẩm ở Saigon Center hiện nay của Q-Home đang bán hàng của Minh Long 1 và bán cả những sản phẩm khác của Thái Lan chẳng hạn. Là nhà sản xuất, anh nghĩ sao về điều này?

Trong hợp đồng với nhà phân phối, Minh Long 1 có thỏa thuận hàng của Minh Long 1 chiếm 70% diện tích trưng bày. Q-Home vẫn đáp ứng rất tốt những tiêu chí đó. Tôi nghĩ là có thêm những sản phẩm khác trưng bày thì người tiêu dùng sẽ có thêm sự so sánh, đánh giá hàng của mình với đơn vị khác. Chúng tôi tự tin khi thấy hàng của mình vẫn chiếm ưu thế.

- Ông Lý Ngọc Minh có lần đánh giá công tác marketing của công ty chưa tốt, anh nghĩ công ty sẽ thay đổi điều này như thế nào?

Đúng là Minh Long 1 chưa làm điều này trước đây và chúng tôi vẫn dựa chủ yếu vào “hữu xạ tự nhiên hương”, nhưng bây giờ thì phải làm lại công việc marketing một cách chủ động hơn và bài bản hơn thì mới phát triển, mở rộng được thị trường.

- Ông Lý Ngọc Minh có đôi lần tâm sự rằng ở tuổi của ông, ông rất muốn trao quyền điều hành công ty cho những người con. Có lẽ là một ngày gần đây, ông Minh sẽ trao quyền CEO lại cho anh. Anh nghĩ gì về trách nhiệm này? Đó là một sự tưởng thưởng xứng đáng cho những gì anh đã nỗ lực 9-10 năm nay?

Nếu muốn phát triển mạnh và quy mô lớn hơn, công ty cần phải thay đổi nhiều hơn

“Sếp” cũng muốn trao quyền lâu rồi nhưng vẫn phải chờ cho mọi thứ chín muồi. Nói rằng tôi hay những em tôi ai xứng đáng hơn thì cũng rất khó vì tôi là anh cả và đi học trước, vào làm việc, tiếp cận mọi việc sản xuất, kinh doanh, quản lý trước các em nên dĩ nhiên sẽ có nhiều kinh nghiệm hơn. Nếu cùng một xuất phát điểm thời gian như nhau thì dễ đánh giá hơn những nỗ lực, đóng góp của mọi người. Các anh em tôi đều được ba má cho ăn học và truyền lại ý nguyện tiếp nối sự nghiệp của gia đình nên tôi thấy điều hành công ty đó là điều hẳn nhiên mình phải cố gắng để làm tròn sứ mệnh.

- Trong những năm làm việc cho công ty gia đình, có điều gì ở công ty anh muốn thay đổi mà chưa đạt như ý muốn? Có khi nào anh cảm thấy nản lòng?

Áp dụng cách quản lý hiện đại vào một công ty gia đình thực sự cũng không phải dễ. Đôi lúc tôi cũng thấy nóng ruột nhưng không thể làm nhanh hơn được. Nhất là trong vấn đề quản lý nhân sự, đôi lúc tôi thấy mình chưa kiên quyết, mềm yếu trong việc kỷ luật nhân viên. Có những điều cần thay đổi nhanh mình lại thiếu quyết liệt. Hơn nữa ngành này có khá nhiều thách thức. Mỗi ngày luôn có những điều mới khiến mình phải suy nghĩ, giải quyết và chính điều đó cũng kích thích tôi sáng tạo và say mê với công việc hơn.

- Và điều gì làm anh thấy vui với công việc?

Tôi chủ trương tự động hóa, vi tính hóa và được “sếp” ủng hộ. Tôi trao đổi với các anh em IT, bộ phận lập trình thực hiện phần mềm chạy trên ipad giúp quản lý và hỗ trợ công việc của đội ngũ bán hàng, marketing. Tôi thấy máy móc, kỹ thuật số giúp mình rất nhiều. Con người thì lúc vui, lúc buồn. Mất người, công ty phải đào tạo lại người rất tốn kém và mất thời gian. Còn máy móc thì vẫn là nó, trung thành, tin cậy. Cái gì có thể để máy móc làm thế mình thì tôi ưu tiên.

- Máy móc cũng có lúc bị “treo”, bị mất dữ liệu…?

(Cười). Mình cũng phải có giải pháp phòng ngừa và “back up” chứ.

Vài năm nay tôi cũng đang tiến hành một dự án, yêu cầu mọi người viết lại toàn bộ công việc mình làm, quy trình xử lý công việc. Việc này lúc đầu tốn rất nhiều thời gian và như một “đám rừng”, nhiều người chưa quen thấy nó quá phức tạp, nhưng rồi từ đó tập hợp lại sẽ thành một “bản đồ”. Có “bản đồ” trong tay rồi thì mình có thể tự đi được đến nơi nào mình muốn. Tôi đang cố thúc mọi người làm xong việc này.

“Sếp” có khi nào khen anh?

- “Sếp” biết những việc tôi làm và ủng hộ. Đó cũng là một cách khen. Thực ra, điều làm tôi vui hơn đó là khi những điều mình làm được mọi người trong công ty hiểu, chia sẻ và thừa nhận là nó đem lại hiệu quả. Từ đó họ tin cậy và mình cảm thấy phần thưởng đó rất đáng khích lệ.

- Anh thích và không thích tính cách nào của ba anh trong vai trò một chủ doanh nghiệp?

Phải ổn định cái đang có rồi mới phát triển nó lên tầm cao, không thể nôn nóng đốt cháy giai đoạn được

Ba tôi là người rất tâm huyết với nghề; ông rất kiên trì và làm cho tới cùng những điều ông muốn. Ông cũng cởi mở với những thay đổi, ý tưởng mới nên tôi cũng học được sự kiên trì ở ba tôi mà không cảm thấy quá nản lòng khi công việc chưa như ý muốn. Ông cũng là người nóng tính. Sự nóng nảy có thể làm ảnh hưởng đến quyết định trong công việc, đến tinh thần làm việc của nhân viên. Đó cũng là một hạn chế.

- Tiếp tục sự nghiệp gia đình, đến giờ phút này cảm giác của anh là gì? Có bao giờ anh nghĩ nó là một gánh nặng không? Anh chịu ảnh hưởng của ba anh điều gì? Có bao giờ anh thấy bóng dáng của ba anh là quá lớn?

Tôi không nghĩ tôi chịu ảnh hưởng mà là di truyền thì đúng hơn. Từ nhỏ tôi đã được ba dẫn đi vô xưởng làm gốm xem mọi người làm việc. Tôi học hỏi kỹ thuật và được ba chỉ dẫn mọi thứ trong nghề. Ba tôi và tôi có gu nghe nhạc, gu thẩm mỹ giống nhau. Sách mà ba tôi đọc cũng là những sách mà tôi thích đọc. Nói chung cách giáo dục trong gia đình và những điều tôi học được hình thành tính cách của tôi. “Sếp” là “sếp”. Tôi cũng không nhất thiết phải giống “sếp”. Tôi nghĩ mỗi người có một sự độc đáo riêng.

- Với tất cả những câu chuyện về quản lý của anh, có thể thấy anh là một tín đồ của công nghệ?

Đúng. Công nghệ giúp mình rất nhiều. Máy móc không có chuyện bè phái, không phức tạp, rắc rối như con người. Công nghệ giúp mình quản lý công việc tốt hơn, thuận lợi hơn, nhưng quan trọng là mình phải làm chủ được nó. Điều này cũng tương tự như những chiếc xe tốc độ cao; chúng có công suất, máy móc giống nhau, nhưng để trở thành một tay đua cự phách lại là chuyện khác. Mình phải biết cách làm chủ công nghệ, đó mới là điều tiên quyết.

- Có những chủ doanh nghiệp khác cũng cho con cái đi du học và sau đó các bạn này không muốn tiếp tục sự nghiệp của gia đình. Có thể ba anh là một người thành công trong việc chuyển giao sự nghiệp cho con cái. Với lợi thế là một người trẻ, có học thức và say mê công nghệ như anh, có khi nào anh muốn rẽ sang hướng khác?

Ba tôi truyền cho anh em tôi lòng đam mê với nghề nghiệp của tổ tiên, gia đình. Cách giáo dục của ba mẹ tôi đã “ăn” vào suy nghĩ của tôi và khi tôi bước chân đi du học, tôi được truyền lại một sứ mệnh rất rõ ràng là tiếp nối sự nghiệp của gia đình. Đúng là nếu như “sếp” không phải là người cởi mở, chấp nhận cái mới và kích thích sự sáng tạo trong tôi thì cũng có thể tôi đã không làm trong ngành này. Cũng may là những điều tôi học được có thể áp dụng cho công việc của gia đình. Ngành này cũng có nhiều cái mới và thách thức nên tôi cũng cảm thấy nó thu hút được mình. Tôi vẫn đang học kinh nghiệm của “sếp”. Điều đó không chỉ là công thức, kỹ thuật mà như là một phản xạ đã ăn vào máu “sếp”. Chắc chắn tôi và những đứa em của mình vẫn sẽ tiếp tục theo đuổi sự nghiệp này.

- Xin cảm ơn anh!

Thiên Thủy - An Nhiên

DDDN.COM.VN