Bí quyết giàu 14 đời của một gia đình làm chũm chọe

Cách đây gần 400 năm, vào năm 1623, Avedis Zildjian đã thành lập nên một công ty chuyên về sản xuất chũm chọe tại thành phố Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ).

Việc kinh doanh của Avedis Zildjian phất nhanh như diều gặp gió, tài sản tích lũy nhiều và tiếng tăm của hàng hóa đã lan sang nhiều vùng đất khác trên thế giới.

Thế hệ đời thứ 14 hiện nay của gia tộc là hai chị em bà Craigie và em gái Debbie Zildjian. Công ty của gia tộc Zildjian tồn tại lâu hơn cả một đế quốc, đã vươn chi nhánh sang tận nước Mỹ và sinh tồn trong những thời kỳ khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất như Đại Suy Thoái và hai cuộc Đại chiến Thế giới I và II.

Ngày nay, công ty của gia tộc Zildjian đang kiểm soát 65% thị trường chũm chọe toàn cầu và đạt doanh thu hơn 50 triệu USD vào năm ngoái…

Công ty gia đình tồn tại lâu hơn…cả một đế quốc!

Trên thế giới có rất nhiều gia đình giàu có và cũng không ít tỷ phú nhờ kinh doanh và được “ăn lộc trời” mà thành những nhà tư bản giàu sụ, thế nhưng như câu ca người Việt mình hay nói: “Không ai giàu 3 họ, không ai khó 3 đời” thì thiết nghĩ…đã trở nên lỗi thời!

Thực tế đang có một gia tộc trên thế giới, không chỉ giàu hơn 3 đời, mà tới 14 đời. Trong suốt 14 đời, thế hệ sau kế tục sự nghiệp của thế hệ tiền bối và trở thành những nhà giàu cứng cựa. Sự giàu có của họ thể hiện trên một cái gốc vững như bàn thạch.

Ông tổ Avedis Zildjian, một di dân Mỹ gốc người Thổ Nhĩ Kỳ, người đặt nền móng cho sự giàu có…đến 14 đời!

Câu chuyện giàu có vô cùng độc đáo của gia tộc này thiết nghĩ rất đáng để cho chúng ta tìm hiểu và học hỏi càng nhiều càng tốt. Chuyện diễn ra như thế này. Cách đây gần 400 năm, chính xác là vào năm 1623, nhân vật khởi thủy nên gia tộc này có tên là Avedis Zildjian, ông là người đã thành lập nên một công ty chuyên về sản xuất chũm chọe (một loại nhạc cụ) tại thành phố Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ).

Việc kinh doanh của Avedis Zildjian nhanh chóng phất nhanh như diều gặp gió, tài sản tích lũy ngày càng nhiều và tiếng tăm của hàng hóa không chỉ gói gọn trong lòng đất nước Thổ Nhĩ Kỳ mà còn lan sang nhiều vùng đất khác trên thế giới.

Thế hệ đời thứ 14 hiện nay của gia tộc này là bà Craigie Zildjian cùng với người em gái Debbie. Công ty của gia tộc Zildjian kinh ngạc là có thời gian tồn tại lâu hơn cả 1 đế quốc, nó đã vươn chi nhánh sang tận nước Mỹ xa xôi, và sinh tồn mạnh mẽ ngay cả trong những thời kỳ khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất như Đại Suy Thoái và hai cuộc Đại Chiến Thế Giới I và II.

Ngày nay, công ty của gia tộc Zildjian đang kiểm soát tới 65% thị trường chũm chọe toàn cầu và đạt doanh thu hơn 50 triệu USD vào năm ngoái 2011. Với người Zildjian, có những bí mật còn đáng giá hơn cả một đế quốc kinh doanh.

Người ta ví von rằng việc đi bộ xuyên qua những hành lang nhà xưởng của nhà máy Zildjian tọa lạc tại Norwell (tiểu bang Massachusetts, Mỹ) trông có vẻ như đang quay trở về lại một thời kỳ lịch sử âm nhạc hào hùng.

Đặt chân đến cái nhà máy độc đáo nhất thế giới này, bạn sẽ tận mắt nhìn thấy hằng hà sa số những bức ảnh của các tay trống nổi tiếng như Ringo Starr và Roy Haynes.

Những tay chơi trống sành sỏi khắp nước Mỹ và thế giới đã lũ lượt kéo tới Zildjian để được tận tay kiểm tra những cái chũm chọe mới nhất, thậm chí tại đây còn có cả một căn phòng hết sức đặc biệt, nó được thiết kế ra để có thể trình diễn tất cả buổi biểu diễn âm nhạc như bất kỳ sân khấu nào khác trên đất Mỹ.

Thế nhưng một điều không phải ai cũng giải đáp được là tại sao nhạc sĩ thì luôn thay đổi, ca sĩ sớm nở tối tàn và ai dù nổi tiếng lắm cũng chỉ có mỗi một thời chứ không truyền đến thế hệ con cháu, cũng như ngành công nghiệp âm nhạc luôn có những ông chủ mới, những xu hướng biểu diễn mới.

Thế nhưng tại sao công ty của gia tộc Zildjian lại vững như bàn thạch khi đã kinh doanh thành công đến 4 thế kỷ? Bí quyết làm ăn của gia tộc này nằm ở đâu?

Bí quyết bảo mật và tôn trọng quy tắc gia đình

Các sản phẩm chũm chọe lừng danh thế giới của gia tộc Zildjian.

Đầu tiên phải nói đến chính là quy trình kinh doanh của gia tộc Zildjian được bảo vệ kín như “đóng hộp”, đó là những bí mật không dễ tiết lộ với người ngoài.

Theo đó, những thế hệ trong gia tộc đã chỉ đạo cho các công nhân thu thập những nguồn nguyên liệu thượng hạng nhất bao gồm đồng, thiếc và bạc…làm nên những chiếc chũm chọe tuyệt hảo nhất mà mỗi khi đánh lên sẽ phát ra những âm thanh làm sôi động cả thế giới, cũng như những tay trống sành sỏi nhất một khi sử dụng chũm chọe của gia tộc Zildjian sẽ không còn phải áy náy về chất lượng nhạc cũ nữa.

Riêng công thức để chế tạo nên những cái chũm chọe ấy cũng là một dạng công thức tổng hợp mà ông tổ Avedis Zildjian đã giữ tính độc quyền khi đem từ quê hương Thổ Nhĩ Kỳ, công thức này như một bí quyết chỉ được phép lưu truyền cho các thành viên từ thế hệ này sang thế hệ khác trong gia tộc Zildjian mà thôi, có nghĩa rằng chỉ những người cận huyết máu mủ mới được chân truyền chứ không phải người ngoài.

Tại nhà máy chế tạo chũm chọe của gia tộc Zildjian ở Norwell, có một căn phòng đặc biệt mà chỉ một số rất ít người được phép bước vào, mà những ai vào đó phải là những thành viên tinh hoa nhất trong gia tộc, và ngay cả thậm chí người đứng đầu bộ phận bộ phận nghiên cứu và phát triển sản phẩm của công ty cũng không biết rõ về công thức tổng hợp để chế tác sản phẩm.

Hai chị em Craigie Debbie cũng bị cho là không đáng tin cậy cho đến năm họ trên dưới 30 tuổi, sau khi đã cam kết sẽ tuyệt đối giữ bí mật cho công ty, cũng như các bậc tiền nhân, hai chị em cũng quyết định không cho con gái của mình biết bí mật này.

Có một huyền thoại tồn tại hàng trăm năm nay giữa các thành viên trong gia tộc Zildjian đó là phải tuân thủ những quy tắc gia đình, chỉ những người chân truyền trong các thế hệ mới nắm hết tất cả các bí quyết kinh doanh mà thế hệ đi trước đã truyền lại.

Mỗi người trong gia tộc Zildjian nếu muốn tham gia vào việc kinh doanh trong gia đình thì bắt buộc phải có bằng tốt nghiệp đại học, đặc biệt ưu tiên cho những trường đại học về quản trị kinh doanh.

Họ cũng phải tự mình thực tập kinh doanh trong lúc còn đang học ở các trường trung học hoặc đại học để dần làm quen với các tiêu chuẩn của công ty.

Theo quan điểm của hai chị em Craigie và Debbie thì ngay cả khi đã tốt nghiệp cũng đừng mong sẽ được chính thức nhận vào làm việc ngay trong công ty của gia tộc. Một quy tắc khác là người đứng đầu công ty của gia tộc Zildjian sẽ để ý đến những thành viên con cháu có kinh nghiệm kha khá sau khi đã làm việc đâu đó ở bên ngoài gia tộc.

Thậm chí một khi may mắn được làm việc trong công ty như Cady – con gái của bà Debbie – thì bắt buộc phải đảm chắc rằng bí mật làm ăn của gia đình không được tiết lộ cho người ngoài mà nói theo bà Craigie thì quy tắc đó nhấn mạnh rằng việc ai người đó làm, còn nếu không đồng ý thì có thể bước ra ngoài.

Một quy tắc khác cũng được nhấn mạnh trong chuyện gia đình của gia tộc Zildjian là “không cho chồng tham gia vào việc kinh doanh của gia đình khi vợ làm chủ”. Bà Craigie tỏ ý bông đùa nhưng nghiêm khắc nhìn nhận: “Chúng tôi không khuyến khích con gái quan hệ với các nhạc sĩ, đặc biệt là với các tay trống”. Chuyện nội bộ gia đình được giữ kín tối đa.

Hai chị em Craigie và Debbie Zildjian hiện là thế hệ thứ 14 của công ty gia tộc.

Bí quyết đón đầu và giữ bản sắc

Hiện đang có hơn 20 triệu hộ gia đình đang kinh doanh tại Mỹ, hàng năm đóng góp khoảng 5,9 tỷ USD cho nền kinh tế Mỹ và sử dụng hơn ½ lao động trong nước. Trên phạm vi toàn cầu, kinh doanh hộ gia đình là một thực thể khá phổ biến và đóng góp khoảng 70% GDP toàn cầu, theo số liệu của Viện nghiên cứu công ty gia đình (FFI).

Tuy nhiên có một thực tế không thể phủ nhận rằng, rất ít hộ gia đình kinh doanh nào có thể trụ vững hơn 3 thế hệ. Tuy nhiên gia tộc Zildjian lại là trường hợp cá biệt và có thể nói là độc nhất vô nhị trên thế giới khi đã làm kinh doanh thành công thành công đến…14 thế hệ, họ nằm trong Top những công ty gia đình lâu đời nhất thế giới.

Đồng tình với quan điểm này, Giáo sư John Davis đến từ Trường kinh doanh Harvard nhận định: “Chỉ có khoảng 16% các công ty hoạt động trọn vẹn trong một thế hệ. Phần lớn các công ty có một sự khởi đầu tốt nhưng tính bền vững lại không dài. Và các công ty gia đình thường hiếm khi tồn tại qua thế hệ đầu”.

Tuy nhiên phần lớn các công ty gia đình tại Mỹ đã không chú trọng vào các cổ đông và lợi nhuận hàng quý. Đến một mức độ nhất định, các thế hệ hiện nay của Zildjian nói rằng đó là sự thật. Bà Craigie Zildjian cho biết:

“Một trong những lợi thế là công ty gia đình do các thành viên trong gia đình nắm giữ. Chúng tôi là một trong những gia tộc kinh doanh lâu đời và chúng tôi đang tính đến chuyện bền vững nhưng không có nghĩa là đứng ngoài thị trường mà phải tác động rất sâu sắc vào thị trường”.

“Nó khẳng định tên tuổi của chúng tôi, chúng tôi không những chú trọng đến vấn đề lợi nhuận mà còn quan tâm đến uy tín kinh doanh và bản sắc văn hóa”, tiếng của bà Debbie xen vào.

Gần đây, khi mà các nhạc cụ điện tử đang lấn sân nhạc cụ cổ truyền, gia tộc Zildjian nói rằng mình không hề nao núng, hai chị em nhà Zildjian cho biết rằng công ty của các bà đang sắp sửa tung ra thị trường một chuỗi các nhạc cụ chũm chọe điện tử, nó sẽ làm thỏa mãn cho tất cả mọi đối tượng khách hàng vừa truyền thống, vừa hiện đại.

Chốt lại sự thăng trưởng của công ty gia tộc mình, hai chị em nhà Zildjian cùng đồng thanh nói: “Để phát triển qua 14 thế hệ, chúng tôi luôn theo sát thị trường và luôn kịp đón đầu thị trường để vừa vặn đem món ăn tinh thần đến cho mọi người. Tụt hậu là chết. Phát triển nhưng vẫn giữ nguyên bản sắc của chính mình, đó là kim chỉ nam kinh doanh thành công”.

Theo Phụ Nữ Today/BBC News