CEO Mobiistar Carl Ngô Nguyên Kha: Lấy nông thôn vây thành thị

Với chiến lược Smartphone thương hiệu Việt, Mobiistar đã ghi dấu ấn thành công ngay trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế, thiếu hụt sức mua và thị trường điện thoại thương hiệu Việt đuối sức trên sân nhà hiện nay.

Cuộc trò chuyện với Carl Ngô Nguyên Kha - Giám đốc điều hành Mobile Star - DN sáng lập và sở hữu Mobiistar từ tiền thân P&T Mobile - cho thấy không hẳn điện thoại Việt đã “hết đất sống”, và những điều đang đón đợi các DN điện thoại Việt ở phía trước.

Tìm một chỗ trong chuỗi cung ứng giá trị toàn cầu

* Xin được bắt đầu bằng một câu hỏi mà bất kỳ ai là người Việt, cũng thấy “nóng” : Tại sao một thương hiệu điện thoại của VN, nhưng nhà máy sản xuất lại đặt ở Trung Quốc, thưa anh?

- Rất đơn giản, ở Trung Quốc có “vùng nguyên liệu”, hay còn gọi là công nghiệp phụ trợ, hỗ trợ cho ngành sản xuất điện thoại di động nói riêng và các sản phẩm điện tử nói chung. Họ có những tỉnh, thành phố, khu công nghiệp chỉ chuyên sản xuất điện thoại đi động và các sản phẩm phụ trợ, bao quanh đó là các DN về cung ứng vỏ cứng, cung ứng bao vỏ hộp, làm khuôn...

Cũng cần phải nói thêm là hầu hết những thương hiệu điện thoại nổi tiếng hiện nay, đều đặt nhà máy sản xuất ở Trung Quốc. Có lẽ cũng vì nguyên do này.

Tuy là sản xuất ở Trung Quốc, nhưng “đầu não” nghiên cứu, thử nghiệm và hoàn thiện của sản phẩm Mobiistar vẫn ở VN. Thiết lập hoặc ứng dụng phần mềm cho sản phẩm, thiết kế sản phẩm, khảo sát thị trường và chăm sóc khách hàng của Mobiistar đều là người VN, và của VN, đặt tại VN. Các đối tác sản xuất ở Trung Quốc là các đơn vị “outsourcing” theo đơn hàng của Mobile Star.

* Dù vậy, anh có thấy “lấn cấn” và mong muốn có một nhà máy sản xuất Mobiistar tại VN?

- Có không ít khách hàng đặt câu hỏi giống như chị. Họ tha thiết muốn có sản phẩm Việt 100%, do người Việt gia công, sản xuất. Vấn đề ở đây là chúng tôi có thể có vốn liếng, có thể đầu tư nhà máy, nhưng những khâu còn lại như đã nói ở trên, thì giải quyết ra sao?

Khi không có vùng nguyên liệu ngay sẵn bao quanh nhà máy, không có các nhân công chuyên gia công sản xuất sản phẩm điện thoại, chúng tôi sẽ phải “nhập khẩu”.

Như vậy không những tăng chi phí cơ hội mà chi phí cấu thành sản phẩm cũng tăng rất nhiều. Trong thời đại hiện nay, chúng ta vẫn hay đề cao “Just in time” - Đúng thời điểm. Nếu không đúng thời điểm thì không còn được người tiêu dùng đón nhận.

Không đúng thời điểm thì giá sản phẩm cũng có sự dao động và gia tăng rất lớn. Và không giải quyết được những vấn đề đó, cũng không còn lợi thế của Mobiistar là sản phẩm tốt nhưng giá hợp túi tiền người dân được nữa!

* Có nghĩa là trong tương lai, người Việt vẫn rất khó mơ về một thương hiệu điện thoại thuần Việt?

- Cá nhân tôi có suy nghĩ khác. Bây giờ đã là thời đại của kinh tế toàn cầu. Mọi sự phân công lao động hợp lý và bản thân mình có được sự đóng góp của mình trong một vị trí, công đoạn nào đó của chuỗi cung ứng giá trị toàn cầu, qua đó tìm kiếm được giá trị gia tăng, tôi cho đã là rất tốt. Không nhất thiết một DN phải làm hết từ đầu đến cuối ! Và không nhất thiết phải phân biệt mọi công đoạn, xuất xứ các công đoạn một khi đã gia nhập chuỗi giá trị toàn cầu.

* Nhưng có lẽ nếu không vì một ước mơ điện thoại thương hiệu Việt, hẳn anh đã không từ bỏ vị trí rất được nhiều người mơ ước trước đây - Trưởng đại diện Sony Ericsson VN - vị trí anh bắt đầu từ năm 30 tuổi?

- Giữa việc xây dựng một sản phẩm, thương hiệu của riêng Cty mình, chăm chút cho mỗi sản phẩm ngay từ những đường nét chi tiết nhất để nó long lanh, vừa ý người tiêu dùng, chắc chắn sẽ khác nhiều so với việc quảng bá - marketing về chất lượng, vẻ đẹp của một sản phẩm không phải của chính mình.

Công việc ở vế thứ nhất như vậy theo tôi cũng thú vị hơn. Đương nhiên, với mỗi người điều đó sẽ được đánh giá khác nhau, nhưng tôi vẫn nghĩ rằng có lẽ với đại đa số những người làm kinh doanh, ngoài kinh doanh thu lợi nhuận, ai cũng mong có được những “đứa con” của mình, được chăm bẵm nó, nhìn nó lớn lên.

Quan trọng nhất: Khách hàng muốn gì!

* Vậy là khi đặt ra việc sản xuất và xây dựng nhãn hàng Mobiistar, P&T Mobile lúc ấy cũng không chỉ tính đến chuyện thu lợi?

- Có nhiều người do sở thích hoặc năng lực, mục tiêu, ngay từ đầu và cho đến về sau, họ chỉ chọn công việc phân phối. Sự phân công lao động và lựa chọn của mỗi người và điều đó khiến bức tranh kinh doanh phong phú hơn.

Để xác định được vị trí trong một chuỗi giá trị trong kinh doanh, người làm kinh doanh bao giờ cũng phải hiểu mình muốn gì và quan trọng hơn hết, là các đối tượng khách hàng mục tiêu của mình muốn gì.

Từ đó, mới thiết lập các công việc, hoạt động, sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ đáp ứng được mong muốn của các khách hàng mục tiêu. Điều đó quyết định ta chọn tham gia công đoạn nào hay sẽ đi từ đầu đến cuối sự ra đời, vận hành guồng máy phân phối một sản phẩm.

Thật ra nếu nhìn lại công việc của P&T, tiền thân của Mobile Star hôm nay, chúng tôi đã bắt đầu từ việc phân phối các sản phẩm, nhãn hàng khác. Nhờ các kinh nghiệm trong việc bán hàng, ra mắt các sản phẩm quốc tế, chúng tôi chọn con đường cho ra đời các dòng sản phẩm mới của mình hôm nay.

* Thị trường điện thoại thương hiệu Việt có khá nhiều “ông lớn”, như VNPT, FTP, Viettel... Vậy đâu là lợi thế cạnh tranh của Mobile Star bên cạnh những “nhà giàu” này?

- Chúng tôi cũng không đặt nặng vấn đề phải cạnh tranh, mà chỉ quan tâm đến chuyện mình có hiểu người tiêu dùng hay không, và làm thế nào để người tiêu dùng có cảm hứng muốn mua, muốn sử dụng không chỉ vì thấy nó hợp túi tiền.

Vì lý do đó, chúng tôi cũng huy động mọi khả năng có thể từ cộng sự, nhân viên để tập trung cho ra sản phẩm tốt nhất, để những đại lý phân phối, bán hàng cũng thấy họ có lý do, có lợi ích thực sự khi lựa chọn sản phẩm của chúng tôi và mang đến cho người tiêu dùng. Đó là cách mà chúng tôi cố gắng để phát triển, và cũng phù hợp với quy mô của Mobile Star.

* Anh có thể giới thiệu đôi chút về các dòng sản phẩm của Mobiistar?

- Chúng tôi hiện có 5 dòng sản phẩm chính : Dòng 1 là các sản phẩm chuyên dùng nghe gọi đơn giản, dòng B. Dòng 2 là @ với đặc trưng là các bàn phím tiện ích cho nhắn tin message.

Dòng 3 là sản phẩm với những tiện ích dành cho người nghe nhạc - M. Dòng thứ 4 với các đặc trưng dành cho người yêu thích thời trang - Fashion. Còn mới đây chúng tôi có thêm S - Smartphone, cho làn sóng ưa chuộng các sản phẩm này vốn mới bùng nổ.

Trong mỗi dòng chúng tôi thường có những nhóm sản phẩm với các đặc trưng khác nhau. Ở giai đoạn hiện nay thì có lẽ Smartphone theo tôi vẫn sẽ là dòng sản phẩm có thể khai triển trong tương lai. Nhưng “tương lai” trong lĩnh vực kinh doanh này cần phải hiểu chỉ có ý nghĩa đôi khi rất ngắn, vì sự thay đổi và chuyển biến là không ngừng.

* Nghĩa là một DN sản xuất và kinh doanh điện thoại khó có thể xây dựng, định vị và trông cậy vào một dòng sản phẩm chính, dù đó là dòng nào?

- Cách đây một năm, chúng tôi đã dự báo sẽ có làn sóng sử dụng Smartphone tại VN. Căn cứ trên dự báo đó, chúng tôi đã đưa ra sản phẩm Pre-Smartphone (tiền smartphone), với khoảng 7 sản phẩm.

Cách đây khoảng 3 tháng chúng tôi cho ra đời sản phẩm Touch S01, ứng dụng hệ điều hành Android với 3G, giá dưới 3 triệu VND và được người tiêu dùng đón nhận, tạo ra độ nóng nhất định. Có thể nói đây là dòng sản phẩm thành công của Mobiistar hiện nay.

Ngay sau đó, chúng tôi giới thiệu điện thoại Touch S02, smartphone android với kết nối wifi, giá khoảng 1,8 triệu đồng. Chúng tôi cũng được đón nhận tốt với sản phẩm Touch Lai 5, sản phẩm “lai” giữa máy tính bảng và điện thoại thông minh.

Trong tháng 9 này, chúng tôi có sản phẩm Touch S03 với màn hình 4.0, chạy HĐH Android, kết nối 3G mà giá có 2,8 triệu, Đặc biệt là sản phẩm Touch Kem 430 với phiên bản Ice Cream Sandwich (Android 4.0) giá khoảng 3,4 triệu.

Nói vậy để thấy: chưa nói đến chuyện đi đầu, đón trước, nắm bắt được xu hướng thị trường, chỉ mỗi việc bắt kịp thôi thì DN đã không thể dừng lại ở một vài sản phẩm và cứ thế sản xuất hoài. Thế giới ngày càng thông minh và bất kỳ DN nào trong ngành này muốn tồn tại, cũng phải không ngừng đón trước và thay đổi !

* Nói như vậy, có thể kỳ vọng vẫn còn có những “ngách” để các nhãn hàng điện thoại Việt phát triển?

- Tôi cho là mọi sự so sánh đều rất khó chính xác. Các nhãn hàng quốc tế đa phần đều đã định vị mình và có những dòng sản phẩm rất nổi tiếng. Các nhãn hàng trong nước tuy cũng có lợi thế riêng trên thị trường nội địa, nhưng khó khăn vẫn là chính. Chúng tôi cố gắng khai thác những lợi thế riêng trên thị trường nội địa, để làm ưu thế phát triển của mình.

Lấy ví dụ cùng là một sản phẩm điện thoại Smartphone, với thương hiệu quốc tế, người tiêu dùng phải trả tiền gấp đôi, hoặc gấp ba trong khi một sản phẩm tương tự của thị trường nội địa, chất lượng khoảng một 8 một 10, thì chỉ phải trả một cái giá rẻ bằng 1/2, thậm chí 1/3. Để làm được như vậy, chúng tôi tiết giảm mọi chi phí.

Chúng tôi tiết kiệm thay cho khách hàng để cùng một đồng chi phí bỏ ra, khách hàng được “tận hưởng nhiều hơn” như slogan của chúng tôi.

Nhưng rất khó để có thể nói rằng liệu đó có phải ngách cho nhãn hàng điện thoại Việt cùng tìm đường hay không.

* Vậy Mobiistar sẽ tiếp tục đối mặt với những ngả đường phía trước, bằng “kim chỉ nam hành động” nào?

- Đẹp. Độc. Đã. – đó là những ”từ khóa” chúng tôi đã đề ra khi giới thiệu dòng sản phẩm điện thoại xem phim 3D không cần đeo kính. Đây là kim chỉ nam Mobiistar hướng tới để khách hàng của mình “tận hưởng nhiều hơn”.

* Xin cảm ơn và chúc anh thành công!

"Đứa con trai đi lạc của Singapore"

Trở thành triệu phú ở tuổi 29 và nhận bằng tiến sĩ kinh tế trước khi bước qua tuổi 30, ít ai ngờ được Leong Kaiwen từng là nạn nhân bị lạm dụng tình dục trước khi đạt đến đỉnh cao thành công.
Giáo sư kinh tế tại đại học Công nghệ Nanyang (NTU) vừa ra mắt cuốn tự truyện hôm 1/10, với nhan đề "Đứa con trai đi lạc của Singapore".Ở tuổi 31, Leong là người đàn ông thành đạt và giàu có. Tuy nhiên, cuốn sách kể về hành trình cuộc đời của anh lại tiết lộ một khía cạnh khác, đó là những cuộc đấu tranh cá nhân, những thất bại trong học hành và cả chuyện bị lạm dụng tình dục từ khi chỉ mới là cậu bé 10 tuổi.

Trong cuộc phỏng vấn với Straits Times hồi đầu tuần, Leong nhớ lại thử thách kéo dài hơn một năm, khi anh bị một huấn luyện viên võ thuật mà anh rất tin tưởng tấn công tình dục.Võ sư này thường xuyên yêu cầu anh đến lớp sớm để giúp kê đồ đạc, rồi lợi dụng để động chạm vào những phần nhạy cảm trên cơ thể Leong. Cứ thế hơn một năm, Leong suy sụp.
"Kể từ sau chuyện đó, tôi rất khó lòng tin ai. Tôi cảm thấy tất cả mọi người đều có động cơ bí mật", Leong nói.
Khi Leong kể chuyện này với bố mẹ, họ không tin anh và cho rằng con trai bịa chuyện để bỏ học. Điểm thi tốt nghiệp tiểu học của Leong chỉ đạt 200, một trong những điểm thấp nhất toàn Singapore năm đó. 6 năm sau, anh vẫn không thể tập trung vào học hành. Lên cấp hai, Leong thường xuyên bị bạn bè bắt nạt, đánh đập chỉ vì dáng người nhỏ con.
Tuy nhiên, anh tự động viên bản thân mình cứng rắn và trở nên ngạo mạn khi bước chân vào trường cao đẳng.
"Tôi đứng cách xa giáo viên khi họ nói chuyện với tôi. Khi họ lăng mạ tôi và chê tôi là tầm thường, tôi vặn lại rằng họ là những người mất trí", Leong kể.
Thái độ thách thức và việc nghỉ học thường xuyên khiến Leong nhanh chóng bị đuổi học chỉ chưa đầy một tháng sau khi bước vào năm nhất. Nhờ mẹ giúp đỡ, Leong được một trường cao đẳng khác nhận vào học. Tuy nhiên, một lần nữa anh bị đuổi khỏi trường chỉ vài tuần sau đó.
"Tôi cố gắng thích nghi nhưng không thể. Không giáo viên nào có thể biết được tôi đến từ đâu", anh nói. Anh bỏ học thêm hai lần nữa với lý do tương tự. Sau khi bị đuổi khỏi 4 trường cao đẳng chỉ trong vòng nửa năm, Leong thử xin học ở một trường tư.
Ở đó, một cô giáo đã khiến anh thức tỉnh. Anh viết trong cuốn sách của mình rằng những lời nói của cô ấy đã làm thay đổi thái độ của anh: "Em còn yếu lắm. Và em biết điều đó. Em ồn ào và ngạo mạn, nhưng đó không phải là sức mạnh. Sức mạnh thực sự chính là sự im lặng".

"Cuộc phiêu lưu mùi hương"
Leong rời trường tư và quyết định tự học. Anh vượt qua tất cả các môn và được đại học Boston, Mỹ nhận vào học. Leong trải qua những ngày tháng nặng nề ở nước Mỹ, khi bố mẹ anh thua lỗ nặng vì bị người chú lừa đảo về giá cổ phiếu của công ty. Bố mẹ của Leong đầu tư rất mạnh vào cổ phiếu. Mẹ anh phải bán hết đồ trang sức để trả tiền học phí năm đầu cho con trai.
Quyết tâm chứng minh với bản thân và gia đình rằng mình không phải là một kẻ thất bại, Leong quyết định hoàn thành hai bằng cử nhân về kinh tế và toán học, cùng hai bằng thạc sĩ, trong vòng 4 năm, chỉ bằng một nửa so với thời gian thông thường.
Để làm được điều đó, Leong chỉ ngủ 4 giờ một đêm. "Tôi không cần cà phê. Tôi không cần bất cứ loại thuốc nào", anh viết.
Anh cũng không có tiền vì bố mẹ đang ở bên bờ vực phá sản. Leong sống bằng cách ăn một củ khoai tây luộc mỗi ngày. Anh kể lại những "cuộc phiêu lưu mùi hương" của mình khi đứng ké bên bếp để ngửi mùi thức ăn và nhai củ khoai tây của mình.
"Đó là cách tôi ăn thịt nướng và tôm hùm, trí tưởng tượng của tôi như một con dao và ý chí của tôi là một cái nĩa", anh viết. Sau đó, những cơn đói được xoa dịu phần nào khi anh được phép ăn những chiếc bánh sandwich người ta để lại trên bàn.
Mọi thứ dần bình thường trở lại khi anh nhận được học bổng đại học vào năm thứ hai, nhưng Leong vẫn tiếp tục đi dạy kèm và đầu tư vào cổ phiếu. Trong cuốn tự truyện, Leong gọi việc anh tốt nghiệp năm 2007 là "sự chuộc lỗi của tôi". Đó là lần đầu tiên cũng là lần duy nhất mẹ sang Boston thăm anh, do chi phí đi lại tốn kém.
Anh viết rằng bà không hay biết gì về thành tích học tập của con trai. "Tôi đã nuôi dưỡng mỗi thành công, kể cả lớn hay nhỏ, coi như một kho báu vật".
Leong cho biết ngoại trừ vợ, mẹ là "người duy nhất động viên anh, không bao giờ dùng những lời lẽ cay nghiệt với anh, kể cả khi học hành chẳng ra gì ở trường. "Mẹ là thế giới của tôi. Vợ tôi biết rằng mẹ tôi luôn là số một".
Sau khi tốt nghiệp, anh dành một năm đầu tư vào thị trường bất động sản ở Trung Quốc, với hy vọng giảm bớt cơn khủng hoảng tài chính của gia đình. "Tôi đã mua thấp và bán lại cao. Rất cao. Đó là cách tôi làm ra những triệu đôla đầu tiên của mình", anh nói.
Từ năm 2008 đến năm ngoái, Leong hoàn thành chương trình học bổng tiến sĩ toàn phần tại đại học Princeton, chuyên ngành kinh tế. Anh hiện làm việc với vai trò một nhà kinh tế tại một cơ quan thuộc Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore.
"Cuối cùng, tôi cũng có thể quay về nước phục vụ. Tôi không còn là đứa con trai đi lạc nữa rồi", anh viết. Những mất mát và thất bại trước khi đạt đến thành công là những gì Leong muốn nhấn mạnh trong cuốn sách của mình. Anh hy vọng nó sẽ đốt cháy niềm hy vọng vào cuộc sống của những con người đang cảm thấy mình bị chối bỏ và cô độc.
"Tôi đã bước đi trên con đường ấy, và bạn cũng có thể", anh viết.

Nguồn: VNEXPRESS