Người đưa công trình khoa học thành công trong thực tiễn

Có người đã làm nên sự nghiệp kinh doanh trở nên vinh quang, ý nghĩa cho cộng đồng từ một món ăn thời niên thiếu. Lí giải cho điều đó, không có gì ngoài hai chữ “cơ duyên”. Người tôi đang muốn nói đến là doanh nhân Vũ Tân Cương – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thiết bị Y tế Phú Hải. Ít ai biết rằng, anh là một doanh nhân đi lên từ môi trường quân ngũ và khởi nghiệp kinh doanh khi gần 40 tuổi. Đặc biệt hơn, sản phẩm kinh doanh tâm huyết của cuộc đời anh lại xuất phát từ một công trình khoa học về loài Kiến gai đen nhỏ bé.

Doanh nhân Vũ Tân Cương (cầm micro) giới thiệu tại Hội thảo "Sản phẩm công nghệ cao từ trứng kiến gai đen"

Món ăn nhớ đời thời niên thiếu

Anh Vũ Tân Cương sinh năm 1963. Quê anh ở tỉnh Vĩnh Phú (cũ), vùng quê bán sơn địa với địa hình đồng bằng xen kẽ rừng núi. Thời niên thiếu của anh gắn liền với một giai đoạn đất nước còn khó khăn “cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc”, đến món đậu phụ cũng là một thứ xa xỉ.  

Dấu ấn đậm nét khi còn là một cậu thiếu niên với anh là món xôi trứng kiến của bà nội. Hồi đó, bà đi bộ vào rừng lấy củi, thì thấy người dân ở đây lấy trứng của loài kiến và chế biến ra các món ăn. Thấy vậy bà đã xin một ít trứng kiến về làm thử (thời đó không ai bán và mua trứng kiến). Lần đầu tiên trong đời được ăn món xôi trắng trộn với trứng kiến rang vừa ngon vừa thơm, cậu bé Cương đã thấy ngon miệng đến lạ lùng, một món ăn ấn tượng mãi cho đến tận bây giờ vẫn phảng phất mùi vị của nó.

Điều đặc biệt và để lại ấn tượng sâu sắc nhất đối với anh đó là sau khi ăn trứng kiến thì chạy đi chơi suốt ngày mà không thấy mệt mặc dù trước đó, cậu bé Cương vốn gầy gò, nhỏ yếu vì cuộc sống còn nghèo, ăn uống rất đạm bạc. 

Từ bữa được thưởng thức món trứng kiến cộng với tính cách thích tìm hiểu những gì chưa biết khiến anh cứ suy nghĩ và tâm niệm trong đầu một câu hỏi: “Tại sao con kiến nó nhỏ thế mà lại đẻ ra được trứng kiến tốt thế, hơn nữa nó lại tha được quả trứng gần bằng nó?”. Vì chưa thể giải đáp được nên anh chỉ biết mơ ước: “Sau này, mình có thể bằng cách nào đó lấy được nhiều trứng kiến về sử dụng”.

Kỷ niệm đó mãi in dấu vào tâm trí của anh khi trưởng thành và lớn lên chính anh cũng không thể tưởng tượng được món ăn đó lại trở thành sự nghiệp cuộc đời mình nhiều năm sau.

Bước ngoặt cuộc đời khi ở tuổi tứ tuần

Lớn lên, anh thi đỗ trường quân sự và được phân công công tác trong quân đội. Thời gian tại ngũ, anh có một lời hứa với vị thủ trưởng đáng kính: “Thủ trưởng còn làm trong quân đội thì em sẽ đi theo” vì giữa hai người có một mối ân tình sâu nặng. 

“Vật đổi sao dời”, vị thủ trưởng không phục vụ trong quân đội nữa và với anh lúc đó giữ lời hứa còn quan trọng hơn những thứ khác, anh quyết định kết thúc sự nghiệp trong quân đội sau 8 năm gắn bó. Thời gian trong quân đội đã rèn cho anh tính kỷ luật rất cao, chuẩn và chỉnh đến nghiêm ngặt trong bất kể một việc nhỏ nào. 

Năm 1988, anh chuyển ngành sang làm bên đoàn xe của Bộ ngoại giao. Thời gian làm nhà nước sau công cuộc đổi mới cho anh nhiều trải nghiệm và những mối quan hệ thân tình. Tuy nhiên, đến thời điểm năm 2000, khi ở tuổi gần 40 từng trải và chín chắn, cùng với bản tính hay suy tư, anh tự chiêm nghiệm và nhận thấy một mục đích cao đẹp hơn, ý nghĩa hơn cho bản thân: “Mình tiếp tục làm cái này thì không làm được gì cho bản thân, cho cuộc sống của mình, nếu có cơ duyên thì làm một cái gì đó cho xã hội, cộng đồng, dù ít cho xã hội cũng nên làm”. Sự suy tư đã thôi thúc anh vượt qua những ràng buộc của tuổi tác, công việc để bỏ nhà nước ra làm kinh doanh. 

Kinh nghiệm quân ngũ là bàn đạp cho thành công vững chắc

Vậy là ở cái tuổi gần tứ tuần, anh ra làm kinh doanh trong con mắt ngạc nhiên của rất nhiều người. Năm 2000, anh thành lập doanh nghiệp đầu tiên lấy tên là Công ty TNHH Sản xuất và Đầu tư Thương mại Trường Thịnh, mở xưởng chuyên sản xuất đồ nhựa. Anh khởi nghiệp với số vốn trong tay là 75 triệu đồng. Sau khi xin giấy phép kinh doanh và trả chi phí thuê văn phòng, mua thiết bị máy tính, anh còn đúng 5 triệu đồng. Thiếu vốn nhưng anh được bạn bè tin cậy nên cứ đưa tiền giúp để duy trình công việc kinh doanh mà không cần giấy tờ cam kết.

Dần dà, bằng sự chắc chắn, chỉnh chu, đặt mục tiêu chất lượng lên hàng đầu, doanh nghiệp Trường Thịnh đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Kết quả này đến từ sự quyết tâm và những thói quen tốt được rèn trong quân đội đã hỗ trợ anh nhiều trong phát triển doanh nghiệp.

Năm 2005, nhận thấy nhu cầu chăm sóc sức khỏe và sử dụng thực phẩm chức năng rất lớn vì điều kiện kinh tế của các tầng lớp nhân dân đã được nâng cao. Với tầm nhìn xa trông rộng, anh nhận thấy đây sẽ là xu thế của tương lai. Vì vậy anh cùng với những người cộng sự góp vốn thành lập Công ty Cổ phần thiết bị Y tế Phú Hải, chuyên nhập khẩu, phân phối thiết bị y tế, dược phẩm và thực phẩm chức năng. Nắm bắt được xu thế của thị trường, cùng sự kiểm định khắt khe nguồn hàng nhập, Phú Hải trở thành một trong những tên tuổi trong ngành phân phối các sản phẩm này ở Việt Nam. 

Sau khi chuyển sang lĩnh vực mới, bằng tư duy nhạy bén và hơn hết là chữ tâm, anh nhận thấy ngay là sản phẩm chăm sóc sức khỏe của nước ngoài tuy tốt nhưng lại rất đắt, trong khi đất nước mình cũng có nhiều tài nguyên để khai thác phục vụ sức khỏe mà “tại sao mình phải đi nhập”. Sự trăn trở và suy nghĩ đó cứ bám chặt lấy tâm trí nhưng anh cũng chưa hình dung được là mình sẽ phải làm cái gì.  

Hóa giải trăn trở nhờ một cơ duyên 

Như cơ duyên dẫn dắt, trong lúc đang trăn trở, anh đến chơi với một người bạn là Phó ban Khoa giáo của báo Nhân dân, quản lý mảng khoa học của báo. Trong cuộc trò chuyện tâm sự trên trời dưới bể của hai người, anh bạn đã nói về một đề tài “hay lắm” của Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam, nghiên cứu chiết xuất từ trứng kiến, uống vào giảm stress, hết mệt mỏi. 

Vừa nghe xong, dấu ấn của ký ức của mấy chục năm trước được gọi về, anh nói: “Ngày xưa em đã ăn trứng kiến rồi và em đã ước mình có thể có một cách nào đấy lấy được và chiết xuất được trứng kiến để sử dụng”. Thấy tâm tư của bạn, anh phó ban khoa giáo đã đưa anh đến gặp chủ đề tài nghiên cứu là  PGS. TS Dương Anh Tuấn. 

Anh Vũ Tân Cương và PGS.TS Dương Anh Tuấn (bìa trái) tại Hội thảo Công nghệ cao Láng Hòa Lạc nói về đề tài trứng kiến

Tiếp xúc với PGS.TS Dương Anh Tuấn, anh đã giải đáp được đầy đủ, có cơ sở khoa học chuyên sâu cho câu hỏi từ thời niên thiếu “Tại sao trứng kiến lại tốt thế?” (thời đó, trứng kiến được rang ăn với xôi đã bị mất chất, còn giữ lại rất ít mà đã tốt như vậy). Lí do là vì trong trứng kiến có hoạt chất Tryptophan – là một trong 8 hoạt chất cần cho con người nhưng con người lại không tự sản sinh ra được, giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi, tăng cường sức khỏe. Không những thế trong trứng kiến còn có hơn 30 chất vi lượng phục cơ thể, bảo vệ gan, thận, chống lão hóa… 

 Trong trứng kiến gai đen có hoạt chất Trytophan rất tốt cho sức khỏe con người

Sau cuộc gặp gỡ đó, anh như kết nối được với những điều bao lâu mình trăn trở nên quyết định đến ngay lập tức. Anh nói với anh PGS-TS Dương Anh Tuấn: “Anh cứ nghiên cứu tiếp, em sẽ cố gắng để cung cấp tài chính và anh em sẽ hợp tác với nhau để làm sản phẩm từ trứng kiến”.

Tiếp đó, anh lên ngay vùng Bắc Giang để khảo sát và thực tế việc thu hái nguyên liệu từ bà con nông dân. Lên đến nơi, anh thấy rằng “Có lẽ trời phật ủng hộ cho mình làm, để phát triển cái này thành sản phẩm cho cộng đồng”. Hơn nữa, trứng kiến thu hoạch thì không mất đi mà còn sản sinh ra nhiều hơn. Bằng nhãn quan thực tế, anh thấy tiềm năng đã rõ ràng nên càng quyết tâm mạnh mẽ. 

Công việc đưa nghiên cứu khoa học vào ứng dụng thực tế cũng gặp phải khó khăn nhất định. Vấn đề đầu tiên là nguồn vốn. Để có vốn đầu tư, anh đã huy động từ bạn bè, cộng sự, người thân. Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam cũng tạo điều kiện cho anh mấy trăm mét vuông trong Trung tâm công nghệ cao của Viện để mở xưởng. Anh thành lập thêm Công ty CP Khoa học Công nghệ cao Việt Đức chuyên sản xuất sản phẩm chiết xuất từ trứng kiến. Anh cũng dành chi phí hỗ trợ cho nhà khoa học nghiên cứu và đầu tư cho bà con nông dân vùng nguyên liệu.

Do đặc thù, thu hoạch trứng kiến một năm chỉ có một vụ chính là tiết thanh minh sau Tết âm lịch, còn vụ cuối năm thì không đáng kể. Đặc biệt là trứng kiến sau khi thu hoạch phải có chế độ bảo ôn thì mới không bị hỏng và có thể chiết xuất được nguyên vẹn các hoạt chất. Do đó, anh đầu tư dây chuyền, trang thiết bị máy móc hiện đại để thực hiện. Không những thế, giai đoạn đầu, anh dành nhiều thời gian xuống vùng thu hoạch (Bắc Giang, Phú Thọ) để hướng dẫn cho bà con nông dân cách thu hái. Việc thu hái tuy đơn giản nhưng rất quan trọng để có nguồn nguyên liệu chuẩn cho việc chiết xuất. Đồng thời, anh cũng đầu tư phương tiện, tủ đông lạnh bảo quản trứng kiến (nhiệt độ bảo quản trứng kiến sau thu hoạch là - 20 độ C). 

Hình ảnh về nông trại thu hoạch trứng kiến tại Bắc Giang:

Trong quá trình đầu tư cho sản xuất, anh cũng có nhận được những lời tiêu cực: “Ông bị thần kinh à, ông kiếm tiền chỗ nào mà đổ vào đây mấy năm nay vẫn chưa thấy gì” nhưng không làm anh giảm bớt ý chí quyết tâm.

Nhờ sự nỗ lực, tận tâm, quyết liệt trong gần 5 năm trời, đến nay sản phẩm chiết xuất từ trứng kiến gai đen đã ra lò và bước đầu được cung cấp ra thị trường. Khi có sản phẩm, việc đầu tiên anh cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp,… dùng thử và mang sang Pháp, Đức, Mỹ để có đánh giá khách quan. 

Hiện tại, anh đang triển khai kế hoạch để đưa rộng rãi sản phẩm đến tay người tiêu dùng trong nước và quốc tế. Sản phẩm này giúp cho những người hay căng thẳng, stress như học sinh ôn thi, người làm việc đầu óc… được minh mẫn, tỉnh táo, sáng suốt và không mệt mỏi, ai cũng thể dùng được.

Sau gần 5 năm đầu tư và phát triển, sản phẩm chiết xuất từ trứng kiến gai đen (TRYTOKC) đã được cung cấp đến tay người tiêu dùng với lọ 40 viên và 80 viên nang

Trong năm 2011 vừa qua, Công ty anh đã thu hoạch được 1 tấn trứng kiến tươi để đưa vào chiết xuất. Kế hoạch của anh là sẽ nhân rộng vùng thu hoạch trứng kiến để có nguồn nguyên liệu dồi dào hơn cho sản phẩm. Bởi vì ở Việt Nam, nhiều vùng rừng núi thổ nhưỡng đặc trưng là nơi kiến gai đen ở (kiến này không nuôi được). Đến nay, việc thu mua nguyên liệu đã đem lại lợi ích cho người dân vùng Bắc Giang, Phú Thọ giúp cải thiện cuộc sống, góp phần xóa đói giảm nghèo. 

Niềm tin và lời hứa là hai yếu tố chính dẫn đến thành công

Trong hơn chục năm làm kinh doanh của mình, anh Cương luôn tâm niệm “Giữ lời hứa và niềm tin là hai yếu tố chính dẫn đến thành công trong cuộc sống”. Anh bảo: “Vì có niềm tin người ta sẽ vượt qua mọi  khó khăn. Như sản phẩm tinh chất trứng kiến, anh tin chắc vào sự thành công vì nó rất tốt, hơn nữa lại là sản phẩm mà đất nước mình có. Anh đã đưa sang cả Pháp, Đức, Mỹ, mọi người dùng thử đều đánh giá rất tốt. Sản phẩm này ai cũng dùng được, người đau đầu hay mệt mỏi uống vào sẽ ngủ tốt”. 

Với anh, lời hứa phải thực hiện thì mới giúp người khác có lòng tin ở mình. Có lẽ vì thế mà bạn bè rất tin cậy anh, giúp anh tiền bạc mà chỉ dựa trên tình cảm “anh em chơi với nhau, quan trọng gì việc viết giấy”. 

Nhắc lại về lời hứa, khi lên khảo sát vùng nguyên liệu, trong thâm tâm anh đã thầm hứa với mình: “Bây giờ mình còn khó khăn, đến khi nào kinh doanh có lãi thì sẽ dành một phần lớn đi làm từ thiện và công đức cho những người nghèo”. Chính lời hứa đó đã thôi thúc anh đưa công trình nghiên cứu vào ứng dụng thực tế, tạo ra sản phẩm tốt cho cho cộng đồng. 

Chia sẻ về cơ duyên đến với trứng kiến gai đen, anh Cương cho rằng đó cũng là may mắn và cơ hội trong cuộc đời mình: “Nếu không có cái may mắn gặp anh bạn ở báo Nhân dân để nói chuyện về cái trứng kiến này thì anh đã không biết nhìn đến một cơ hội. Và cơ hội thường đến như một tiếng nói thầm và lướt qua rất nhanh. Nếu không nhận ra và nắm lấy thì nó tuột mất, thậm chí đó là cơ hội không lặp lại trong cuộc đời”. 

Hiện tại, Công ty Phú Hải của anh mới chuyển văn phòng mới trên đường Nguyễn Xiển. Tôi đã đến mục sở thị văn phòng khang trang và sử dụng sản phẩm chiết xuất từ trứng kiến gai đen. Điều đó khiến trong tôi có thật nhiều cảm xúc và tôi hiểu rằng: Con người có thể làm nên sự nghiệp từ những cơ duyên tình cờ, nếu biết khai thác và đầu tư thì sẽ tạo ra được những sản phẩm thực sự có giá trị cho cộng đồng.

Hoclamgiau.vn

Hành trình vượt khó của Tổng giám đốc… suýt phải bỏ học

Lao động tạo ra của cải, tiền bạc và những giá trị không thể cân đong, đo đếm. Để biến công sức lao động thành những giá trị ấy, con người phải vật lộn, lao tâm, nhọc nhằn và đổ mồ hôi, nước mắt. Đặc biệt, đối với những chủ doanh nghiệp xuất thân từ hoàn cảnh nghèo khó thì cuộc hành trình càng nhiều gian nan; nếu đem so sánh, thành công mà họ đạt được có sự khác biệt rất lớn so với khởi đầu. Anh Vũ Ngọc Toản - Tổng giám đốc Công ty CP kỹ thuật Môi Trường Việt là một doanh nhân như thế. Từ một cậu bé vùng quê nghèo khó, kiếm sống và đi học bằng bắt cua, đánh cá, anh đã vươn lên thành chủ một doanh nghiệp về môi trường với doanh thu xấp xỉ 20 tỷ đồng mỗi năm.

Doanh nhân Vũ Ngọc Toản - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Kỹ thuật Môi Trường Việt

Nhà nghèo nhưng quyết không bỏ học

Anh Vũ Ngọc Toản (sinh năm 1979), là con thứ 2 trong một gia đình bần nông, đông con, nghèo khó (bố là bệnh binh, mẹ làm ruộng, nhà có 4 anh em). Tuổi thơ của anh thời gian đi làm nhiều hơn đi học vì cái nghèo, cái khổ, cái thiếu thốn tồn tại thường trực. Gia cảnh khó khăn đến mức, việc bố mẹ nuôi đồng thời hai con đi học cấp 3 ở quê là cả một vấn đề lớn chưa nói gì đến chuyện nuôi học Đại học. 

Chính cuộc sống khó khăn, nghèo khổ đã thúc bách anh phải bươn chải, kiếm tiền đỡ đần gia đình từ rất sớm. Ngay từ khi là một cậu học sinh cấp 1, khi ấy địa phương thỉnh thoảng có đoàn văn công về biểu diễn, anh đã nảy ra ý định kiếm tiền bằng cách mua các đồ ăn vặt (bưởi, ổi, bỏng, quế…) để bán ngay trước cổng khu biểu diễn kiếm chút lãi. Thế là một câu bé con với một cái mẹt kê trên một cái thúng và một cái bao đựng đồ đã biết kiếm những đồng tiền đầu tiên bằng việc bán hàng cho người đi xem văn nghệ. Các dịp Lễ hội, Trung thu, anh cũng làm như vậy để đỡ thêm cho bố mẹ. 

 

Lớn hơn một chút khi lên cấp 2, anh kiếm tiền bằng nghề đi bắt cua và đánh cá điện. Bắt cua thì chỉ cần cái giỏ, còn đánh cá điện thì phải có bộ đồ nghề và anh đã tích cóp tiền bắt cua để mua. Hàng ngày, không như phần đông bạn bè cùng trang lứa, anh dậy từ 4h30 sáng ra đồng bắt cua, đến 6h30 mang cua đi bán rồi mới về nhà ăn sáng và đi học. Buổi chiều anh đi đánh cá điện. Số tiền kiếm được từ nghề bắt cua, đánh cá cũng đủ chi phí học hành cho anh và còn hỗ trợ bố mẹ trang trải cuộc sống. 

Tuy phải đầu tắt mặt tối, lao động vất vả nhưng anh học không đến nỗi nào, các môn Toán - Lý - Hóa, anh tiếp thu và học rất nhanh. Biến cố xảy đến khi học hết cấp 2, thấy khả năng gia đình không thể nuôi được 2 con học cấp 3, bố định hướng cho anh làm nghề mổ lợn thay vì đi học. Đứng trước nguy cơ sẽ phải chấm dứt học hành, đó là điều anh không hề muốn nên anh đã tìm lối thoát cho mình bằng việc nhờ bạn nộp hồ sơ và bí mật đi thi. Ngày thi, anh vẫn ra đồng làm như bình thường rồi mới lẻn ra đầu làng, gửi đồ ở nhà bà ngoại, mượn xe đạp của cậu và đạp xe 11 cây số đi thi. 

Bất ngờ trước kết quả con trai thi đỗ trong khi nhiều người thi trượt, bố anh bảo: “Bố không nuôi được cả 2 anh em đi học nên con đi học thì phải cố gắng”. Và anh đã thực hiện lời hứa với bố bằng 3 năm vừa học vừa làm quần quật. Anh học hết cấp 3 là nhờ số tiền có được từ việc bắt cua, đánh cá điện và còn tự trang bị thêm cho mình một chiếc xe đạp (chiếc xe sau này dùng làm phương tiện cho những năm đầu học Đại học). 

Những năm tháng học cấp 3, chủ yếu lội ruộng, sông ngòi bắt cua, đánh cá, chân thường xuyên bị ngứa, anh đã ấp ủ mong muốn làm gì đó cho nước sạch, từ đó anh kết ngành môi trường từ lúc nào. 

Nỗ lực tự nuôi thân giữa Thủ đô

Học lớp 12, một lần nữa bố không muốn anh đi thi Đại học vì thực sự ông thấy gia cảnh không đủ khả năng nuôi đồng thời hai anh em (lúc này anh trai của anh đang học ĐH Tổng hợp mỗi năm tốn khoảng 7 triệu). Mong muốn đi học tiếp của anh trở thành áp lực lớn với gia đình. Đấu tranh giữa tình thương con và điều kiện kinh tế, bố đồng ý cho anh thi Đại học nhưng yêu cầu phải thi vào Đại học Sư phạm và Đại học An ninh vì hai trường này không phải đóng học phí. Thế nhưng anh lại tự động làm thêm một bộ hồ sơ thi vào trường Đại học Bách Khoa. 

Dịp thi Đại học, anh bỏ thi trường Sư phạm, đi thi trường Bách Khoa mà không cho gia đình biết. 

Ngược với niềm vui của nhiều nhà có con thi đỗ đại học, tin anh đỗ trường Bách Khoa là một “tai họa” với bố khiến ông bần thần mấy ngày vì không biết sẽ xoay xở như thế nào. Giấy gọi đại học của anh trở thành niềm vui xen lẫn mối lo của cả gia đình. Cuối cùng, ông đành bấm bụng, cắn răng cho anh đi nhập học rồi tính tiếp. Tháng đầu tiên ở Hà Nội, anh tiêu bằng tiền họ hàng mừng tân sinh viên và tự biết mức chi tiêu của mình nên tháng thứ 2 thì chỉ xin bố đúng 300.000 đồng/tháng, bằng nửa số tiền cung cấp cho anh trai. Với số tiền ít ỏi này, không họ hàng thân thích, anh buộc phải tằn tiện hết mức suốt 2 năm đầu học đại cương. 

Năm học thứ 3, sau khi học xong Đại cương, chuyển sang chuyên ngành, anh thấy mình có thể bắt đầu kiếm tiền được bằng nghề mình học. Vì thế, không khó khăn anh xin vào làm partime cho một Công ty xử lý nước sạch gia đình với mức lương 450.000đ/1 tháng. Ngày ngày, anh đạp xe đến công ty rồi cùng các anh/chị đi lắp thiết bị lọc nước cho các hộ gia đình (khách hàng của Công ty). Thiết bị lọc nước phần đa được lắp đặt trên tầng thượng hoặc mái nhà của các hộ, mỗi bộ có 6 bao cát - sỏi lọc, mỗi bao 30 cân. Để hoàn thành công việc, bắt buộc anh phải bê vác các bao cát - sỏi đi bộ lên cầu thang 2-5 tầng. Việc vận chuyển các bao cát nặng nhọc đến mức khát quá thì anh chỉ uống nước trực tiếp trong bể nhà khách hàng chứ không thể đi bộ xuống cầu thang xin nước uống. Cứ thế, anh miệt mài làm việc cật lực cả ngày thường lẫn ngày nghỉ, ngày thường anh lắp đặt từ 1-2 bộ, thứ 7 và Chủ nhật được nghỉ học anh lắp đặt được 2-3 bộ. Nhờ thế từ kỳ học thứ 2 của năm thứ 3, anh đã không phải xin tiền của gia đình nữa mà tự trang trải tiền thuê nhà, tiền ăn, tiền học và cũng tích lũy được khá kinh nghiệm xử lý nước sạch sinh hoạt (nước cấp). 

Đến năm học cuối, nỗ lực lao động, học hỏi của anh đã được đền đáp, anh được đề bạt làm phó phòng kỹ thuật của công ty với mức lương 1,2 triệu đồng/tháng và có thu nhập thêm từ 1-2 triệu đồng khi được giao làm chủ nhiệm một số công trình xử lý nước. Năm học cuối, anh tự lo tiền làm tốt nghiệp và mua được chiếc xe máy Dream (Trung Quốc) để đi. 

Học xong, với mong muốn thử sức ở công việc xử lý nước thải để lấy kinh nghiệm, anh xin dừng công việc tại công ty này. Tiếp đó, anh chỉ nghĩ là sẽ đi làm thuê ở công ty về xử lý nước thải với mức lương 2 triệu đồng thì mỗi tháng sẽ tiết kiệm được một ít tiền. Trớ trêu là mong muốn đó không được thỏa mãn, anh chỉ được trả lương 1,5 triệu đồng/tháng làm full time. Không chấp nhận nổi mức lương thấp so với kinh nghiệm đã có, anh bỏ không làm và cũng không đi xin việc ở nơi khác nữa. Đây chính là lối rẽ đưa anh chuyển hướng sang kinh doanh. 

Cú “khuynh gia bại sản” vì… cả nể

Từ đây, anh có động lực thôi thúc bản thân và động não tìm cách kiếm tiền khác nên dành 2 tháng đi khảo sát thị trường xung quanh Hà Nội. Hành trang là chiếc xe máy, từ sáng đến tối, anh đi khảo sát khắp các khu vực ven Hà Nội, Hà Tây (cũ) để tìm hiểu, xem xét, đánh giá hiện trạng sử dụng nước và chất lượng nước giếng khoan ô nhiễm và sự bức thiết của người dân. Triền miên những ngày đi khảo sát thị trường là những ngày anh chỉ ăn mỳ tôm bánh và phóng xe trên đường mỗi ngày đổ 30.000 tiền xăng (xăng lúc đó chỉ 12.000/lít). Sau thời gian này, anh đã có thực tế và cơ sở dữ liệu đánh giá nhu cầu xử lý nước của các khu vực và quyết định đi kinh doanh. 

Qua khảo sát, anh thấy khu vực ven thị xã Hà Đông là khu vực có nền kinh tế khá mới lên, chưa có nước máy, toàn bộ người dân dùng nước giếng khoan, nhu cầu sử dụng bộ lọc nước rất lớn. Vì thế, với kinh nghiệm xử lý nước hộ gia đình đã tích lũy được, anh mở cửa hàng cung cấp thiết bị lọc nước giếng khoan lấy tên “Trung tâm nước sạch Bách Khoa” (vì học trường Bách Khoa) tại Ba La, Hà Đông. 

Mở cửa hàng, anh đã tự mày mò, thiết kế bộ lọc nước theo tiêu chuẩn của mình và đặt bên cơ khí làm thiết bị, đồng thời định ra mức giá rất hợp lý (một bộ lọc nước giá 2-5 triệu đồng tùy vào công suất). Anh cũng đánh giá được ngay là với thiết bị này, gia đình nào cũng cần và có khả năng mua về sử dụng là rất khả quan. 

Đáp ứng được nhu cầu dùng nước sạch của các hộ dân nên ngay trong 3 tháng đầu tiên mở cửa hàng, anh đã bán được hơn 100 bộ. Kỷ niệm đáng nhớ với anh là mỗi tối đi làm về thì cả 2 túi quần đầy chặt tiền giấy đủ các mệnh giá buộc bằng sợi rơm.

Dần dà, cửa hàng bán thiết bị lọc nước của anh ngày càng đắt hàng nhờ cung cấp cho một thị trường rộng lớn và khá ổn định. Công việc kiếm tiền từ cửa hàng tương đối thuận lợi. Đó là những năm hoàng kim của chàng trai mới ra trường. 

Công việc làm ăn tốt, kiếm được tiền cộng với tính cách hết mình với bạn bè, anh có nhiều mối quan hệ công việc mà không lường hết được hệ lụy từ nó. Vụ việc lớn anh gặp phải là quen biết với em trai của Tổng giám đốc một công ty lớn trong lĩnh vực kim khí tiêu dùng, được giao quản lý các dự án mới của Công ty. Anh đã kết hợp làm ăn với cậu này và nhận làm hệ thống xử lý nước cấp cho 3 nhà máy ở Hà Tây vì anh đã dày dặn kinh nghiệm xử lý nước cấp, cộng với chuyên môn vững. Tuy nhiên kinh nghiệm thương trường chưa có nên anh đã vô tư ký vào bản hợp đồng làm hệ thống nước cấp với công suất 15m3/giờ nhưng thực tế chỉ làm có 8m3/giờ để cắt bớt cho “cậu ấm” này một khoản dựa trên tình cảm anh em làm ăn với nhau. 

Hậu quả đến ngay sau đó khi nhà máy đi vào vận hành thì thiếu nước, vụ việc được phanh phui, anh bị công an triệu tập để làm rõ vấn đề. Giấy trắng, mực đen đã ký, anh phải đền bù thiệt hại bằng việc làm bổ sung 3 bộ xử lý nước cho đủ công suất 15m3/giờ. Tự mình bỏ tiền túi ra đền bù công trình, anh phá sản hoàn toàn, phải đóng cửa hàng cung cấp thiết bị lọc nước, cộng với khoản nợ khá lớn. Như vậy công sức suốt 3 năm mở cửa hàng kinh doanh trở thành con số không, anh đã phải trả giá đắt cho mối quan hệ xuất phát từ lòng tham và học được một bài học xương máu.

Gây dựng cơ nghiệp sau phá sản

Tay trắng nhưng lúc đó anh không lo, không sợ mà tiếp tục vượt khó bằng việc nghĩ cách khác để kiếm tiền trả nợ. Nhờ có mối quan hệ với các phòng thí nghiệm về hóa chất nên anh đã kết hợp với 2 người bạn thành lập công ty kinh doanh hóa chất. 

Đồng thời, anh đi làm thêm tại công Công ty Cổ phần nước quốc tế ở vị trí Trưởng phòng dự án. Mới vào công ty, anh đã ký thành công 2 hợp đồng với đối tác Nhật trị giá 1,2 và 1,7 tỉ đồng mà chỉ sau vài buổi làm việc. Bí kíp ở đây là giải pháp xử lý nước thải cho nhà máy của đối tác được anh đưa ra một cách khoa học, hợp lý, có tính linh hoạt cao nên đã thuyết phục được họ. Mặc dù khi trao đổi, anh không biết tiếng Nhật, mà chỉ bằng mô hình trên giấy. Lợi nhuận được hưởng sau 2 hợp đồng, anh hoàn trả được một phần khoản nợ trên. 

Minh họa mô hình hệ thống xử lý nước cấp dùng cho sinh hoạt

Sau khi góp vốn mở công ty hóa chất được 8 tháng, anh xin rút vì nhiều lí do và dự tính sẽ tách ra làm chủ nên không tiếp tục công tác tại Công ty Cổ phần nước quốc tế. 

Cuối năm 2006, anh thành lập Công ty CP kỹ thuật Môi Trường Việt. Cận thời điểm đó, đầu năm 2007, anh được mời về làm việc tại Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Hà Tây. Vậy là “tay trong tay ngoài”, anh từng bước gây dựng lại sự nghiệp đã mất. Nhờ có kinh nghiệm, chuyên môn vững và thông qua các mối quan hệ tại các hội thảo, ngay khi mới mở công ty (chưa có hóa đơn), anh đã mang về cho công ty nhiều hợp đồng lớn nhỏ. 

Từ đó, công việc cứ phát triển theo nhịp và đi lên từng bước, anh tiếp cận được nhiều công trình xử lý nước ở các tỉnh. Nhờ làm thi công dày dặn, đội ngũ chuyên môn giỏi, công việc vào guồng và đào tạo bài bản, công việc kinh doanh của anh thuận lợi nhiều hơn là khó khăn. Liên tục trong trong 3 năm 2008 - 2009 - 2010, doanh thu công ty đạt xấp xỉ 20 tỷ đồng/năm, lãi khoảng 15-20% tổng doanh thu. Năm 2011, do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế, doanh thu chững lại và giảm xuống 11 tỷ. Trong bối cảnh nền kinh tế khủng hoảng, không ngại khó, để có thêm thị trường ổn định mang tính bền vững, tháng 4/2011, anh đã mở văn phòng đại diện tại Nam Định. 

Anh Vũ Ngọc Toản (thứ 2, từ phải sang) tại lễ khởi công công trình xử lý nước ngầm

Một số công trình xử lý nước thải, khí thải Môi Trường Việt đã thực hiện:

Hệ thống xử lý nước thải giặt là Công ty TNHH Maxturn Apparel

Thi công xử lý nước thải sinh hoạt Công ty TNHH UNIVERSAL CANLE VN

Hệ thống xử lý nước cấp cho sinh hoạt và công nghiệp - Công ty TNHH Phú Thái

Trong kế hoạch năm 2012, anh mở thêm văn phòng đại diện tại Quảng Ninh,… để hưởng ứng phong trào phát triển ngành công nghiệp Xanh - Không khói. 

Dự định trong thời gian tới, Môi Trường Việt sẽ phát triển mảng xử lý khí thải vì theo anh Toản “Xử lý khí thải hiện tại chưa nhiều nhưng đây là ngành sẽ phát triển trong tương lai gần. Do đó, công nghệ xử lý khí thải đã được anh xây dựng. Đó là cẩm nang, là định hướng phát triển, là dữ liệu tương đối tốt với thiết kế, công nghệ, bài toán ứng dụng đã được chuẩn bị để sẵn sàng đáp ứng nhu cầu”. 

Mong muốn của anh Toản là xây dựng để Môi Trường Việt trở thành một thương hiệu uy tín, hàng đầu trong lĩnh vực xử lý nước thải, khí thải tại Việt Nam. 

Một số giải thưởng Công nghệ Xanh của Môi trường Việt

Đam mê và chuyên tâm là yếu tố cốt lõi làm nên thành công 

Mặc dù thừa nhận kinh doanh ngành môi trường là một ngành vượng nhưng với anh điều cốt lõi làm nên thành công lại là sự đam mê với nghề mình làm. Khi anh đã ngồi vào bàn làm việc thì mọi thứ bên ngoài không thể tác động và không ai có thể chen vào. Anh tâm sự: “Khi đầu tư chuyên môn, anh thường làm việc vào ban đêm. Làm kỹ thuật tư duy mà không thông suốt, giải pháp kỹ thuật mà không kín kẽ thì hậu quả của nó vô cùng lớn. Ví dụ anh thi công một công trình nước thải, nếu so sánh trạm nước thải là cái cốc nước thì chỉ cần sai một ly thiết kế thôi sẽ không ra được cái cốc đấy, và như thế thì phải mang bom mìn ra mà nổ, tức là phá hủy toàn bộ, nếu có chỉ tận dụng được duy nhất máy móc thiết bị, còn hệ thống ngầm là phá hết. Vì vậy cần tập trung cao độ, khi nào làm chuyên môn thì duy nhất anh chỉ quan tâm đến chuyên môn thôi, không sẽ đổ vỡ ngay”.

Tôi có hỏi anh là niềm đam mê này xuất phát từ đâu, anh chia sẻ: “Đam mê này xuất phát từ ngày bé khi bắt cua, cá; cứ đến cuối mùa gặt là rất ngứa. Cái ngứa đó vì rơm rạ thối, nước ô nhiễm do chăn thả vịt, nước sinh hoạt thải ra, nên ra ruộng chân sầy sủi hết cả. Lúc đó, anh đã có mong muốn là làm cái gì cho sạch môi trường, sạch nguồn nước rồi. Nên năm học lớp 11, anh đã mê cái ngành này kinh khủng. Đó cũng là lí do anh tự nộp hồ sơ thi vào Bách Khoa chứ không vào Sư phạm như bố muốn”.  

Ngoài công việc kinh doanh, anh Toản cũng rất quan tâm và đóng góp cho các hoạt động phúc lợi xã hội ở quê hương. Hiện tại, anh đã xây dựng quỹ khuyến học mang tên Môi Trường Việt, hàng năm phát học bổng cho trường khối cấp 2, cấp 3 (của quê hương) để hỗ trợ, khuyến khích các em học sinh nghèo học giỏi và bỏ tiền riêng ra xin dự án nước sạch nông thôn cho địa phương - hiện nhân dân trong xã (100%) đã được sử dụng nước sạch từ dự án. Với anh, khi đã trưởng thành và thành công, người doanh nhân cần chia sẻ những điều mình làm được cho mọi người xung quanh. 

Đối với tôi, cuộc trò chuyện hơn 3 tiếng đồng hồ với anh Toản làm tôi rất khâm phục nghị lực vượt khó vươn lên của anh. Cảm xúc tôi có về cuộc hành trình đi lên của anh cũng giống như một cái cây mọc trên đá, phát triển và tỏa bóng mát trên chính nơi nó sống.

 

Hoclamgiau .vn