Tìm đáp số cho sự nghiệp nhờ kinh doanh thép phế liệu

Lựa chọn công việc phù hợp với điểm mạnh là một yếu tố quan trọng tạo nên thành công của mỗi người. Có một cách để ra nhận ra sở trường là lắng nghe bản thân, nhìn vào bên trong xem mình hợp với cái gì thay vì nhìn vào những thứ bên ngoài. Đó cũng chính là bí quyết thành công mà CEO Nguyễn Minh Tiến – Công ty A&A Toàn Cầu đã trải nghiệm. Sự nghiệp kinh doanh thép phế liệu của anh đã khắc họa sống động cho tinh thần độc lập, lựa chọn công việc đúng thế mạnh cho mình để tạo nên những thành công đột phá.

CEO Nguyễn Minh Tiến

Phi vụ kinh doanh đình đám thời sinh viên

Anh Nguyễn Minh Tiến sinh ra và lớn lên trong một gia đình bố mẹ đều là viên chức Nhà nước tại thành phố Hải Phòng. Tư tưởng của người Nhà nước đã ngấm sâu đến mức bố mẹ áp đặt là con cái phải có cuộc sống ổn định, an toàn, ít rủi ro. Tuy nhiên, bố mẹ không “cài đặt” được vào đầu anh tư tưởng ấy. 

Từ hồi học cấp 3, anh đã thích kinh doanh và nung nấu ý định thi vào khối ngành kinh tế. Mặc dù bố phản đối quyết liệt và yêu cầu anh phải thi vào trường Dược với hứa hẹn là sẽ xin việc cho anh vào bất cứ đâu nhưng anh không nghe theo lời bố mà chọn thi trường Kinh tế. 

“Đất không chịu trời thì trời phải chịu đất”, anh thi đỗ vào Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội và bắt đầu cuộc sống tự lập, thuê nhà trọ học. Ngay từ ngày là tân sinh viên, với niềm yêu thích kinh doanh, anh đã vạch cho mình là phải trải nghiệm tất cả các công việc mà sinh viên có thể làm như: tiếp thị, nghiên cứu thị trường, bán sách giáo trình, làm dịch vụ tra điểm thi đại học, gia sư, kinh doanh hoa… Với anh, làm thêm không phải là để kiếm tiền mà để cọ sát và trải nghiệm công việc kiếm tiền, kinh doanh, từ đó hiểu giá trị của đồng tiền và ứng xử với tiền như thế nào.  

Kỷ niệm đáng nhớ nhất trong thời sinh viên của anh là làm dịch vụ tra cứu điểm thi đại học. Khi anh học năm thứ 2 đại học, lúc đó Internet còn rất hiếm và các trường đại học chưa công bố điểm trên mạng như bây giờ. Anh cùng một nhóm bạn làm dịch vụ cung cấp điểm thi đại học cho các sĩ tử ở Hải Phòng. Trước kỳ thi, nhóm của anh phân nhau đến các trường xin giáo viên cho danh sách học sinh lớp 12, sau đó đến từng khu phố, từng nhà có thí sinh để nhận đăng ký xem điểm. Sau kỳ thi, anh lập một mạng lưới lấy điểm thi ở Hà Nội và chuyển về Hải Phòng. Để có được điểm thi sớm và đầy đủ nhất, không quản ngày hè nắng nóng, nhóm anh đến từng trường xin điểm copy ra đĩa mềm hoặc chờ trường dán điểm xong là chép tay rồi gọi điện chuyển về Hải Phòng. Nhờ sự kịp thời, dịch vụ xem điểm của nhóm anh chiếm phần lớn thị phần và tạo được tiếng vang ở Hải Phòng. Số tiền kiếm được từ vụ kinh doanh là 10 triệu đồng. Đó là số tiền đầu tiên anh có được từ công việc kinh doanh.

Công cuộc tìm đường đi sau thất vọng của hai lần nhảy việc

Tốt nghiệp đại học, anh thử sức với công việc tại một công ty vận tải biển nước ngoài tại Hải Phòng. Do công ty mới thành lập, chưa có vị trí kinh doanh nên anh trở thành nhân viên “đa - di - năng” kiêm nhiệm rất nhiều việc khác nhau như: hành chính, thủ quỹ, thu ngân… Sau vài tháng thấy không có triển vọng, lại không được làm công việc yêu thích nên anh xin nghỉ để tìm kiếm cơ hội mới.

Ngay sau đó, anh tìm kiếm và trúng tuyển vào làm vị trí kinh doanh dự án công nghệ thông tin tại Công ty FPT. Công việc của anh là kết nối để bán dự án công nghệ thông tin cho các cơ quan. Với bản tính luôn thích trải nghiệm và học hỏi, làm được hơn 1 năm, anh cảm thấy mình không học hỏi được nhiều nên đã nghĩ đến việc tìm một môi trường mới. Đúng lúc đó, Công ty FPT có chính sách phát hành cổ phiếu cho nhân viên với giá trị quy ra tiền là 20 triệu đồng, lúc đỉnh điểm bán ra gấp 60 lần. Vì lí do thực tế này, anh đã cố gắng ở lại làm thêm một năm nữa với hy vọng được hưởng chính sách. Cuối cùng, anh thất vọng vì không đủ tiêu chuẩn có cổ phiếu nên quyết định ra đi. 

Trong những tháng cuối làm việc tại FPT, tâm trí anh nghĩ rất nhiều hướng đi cho cuộc đời mình. Sau nhiều trăn trở suy nghĩ về tương lai, đấu tranh nội tâm về con đường mình đi, anh tự chiêm nghiệm ra một điều cực kỳ quan trọng mà sau này là bàn đạp thành công của mình: “Trước khi kinh doanh sản phẩm gì, dịch vụ gì thì hãy nhìn vào bên trong con người mình thay vì nhìn vào bên ngoài. Nhìn vào bên trong để xem bản thân mình có những ưu điểm, nhược điểm gì, sở trường gì, niềm yêu thích gì, đam mê, khát vọng là gì, ý chí là gì. Sau đó, tập trung làm rõ những tố chất, điểm mạnh đó của bản thân… Do đó, làm gì không quan trọng mà là phải sử dụng đúng tố chất mạnh ấy. Nếu như không sử dụng đúng điểm mạnh thì trong bất cứ công việc nào thành công sẽ không nhiều và khi khó khăn đến sẽ dễ nản chí và muốn chấm dứt”. 

Khi có sự chiêm nghiệm từ bên trong, anh tự rút ra 3 tiêu chí công việc anh thấy phù hợp với năng lực của mình đó là: Công việc phải có yếu tố nước ngoài; công việc có quy mô lớn, có hàm lượng chất xám cao và mới mẻ với nhiều người.

Cơ duyên tình cờ đến với thép phế liệu

Như người đã xác định được “kim chỉ nam”, anh không đi ứng tuyển nữa mà dành thời gian 6 tháng để tìm hiểu về kinh doanh cho người khởi nghiệp trên nhiều diễn đàn như: ttvnol, vnn… và đồng thời đi gặp gỡ, tiếp xúc với các thành viên trên diễn đàn. 

Một lần, anh đến văn phòng của một người bạn thì vô tình nghe được thông tin “Công ty Hòa Phát cần 20.000 tấn thép phế liệu”. Không ngờ con số này gây ấn tượng mạnh với anh, khiến anh rất quan tâm, tò mò và tự hỏi “Tại sao người ta lại cần một số lượng lớn đến thế để làm gì?”. 

Như có điều gì thu hút đến mê hoặc, ngay lập tức anh tìm hiểu và biết được rằng: để sản xuất ra phôi thép thì cần phải có thép phế liệu. Phôi thép chính là những khối thép lớn, dài dùng để cán ra thép xây dựng (thép cây, thép dây…) phục vụ cho các công trình nhà cửa, đường xá, cầu cống,…

Cùng thời điểm này, anh có một người bạn vừa mới ra trường và đang kinh doanh môi giới thương mại. Người bạn này thành công hơn và có thu nhập cao hơn anh nhiều lần. Như bắt được “sóng”, anh nhận thấy đây chính là điều mình đang tìm kiếm sau khi ghép nối hai nguồn tin về “thép phế liệu” và “môi giới” với nhau. “Ngành thép phế liệu rất mới và đang rất có tương lai ở Việt Nam hơn nữa lại phù hợp với ba tiêu chí công việc đã đề ra: Ngoại, lớn và mới. Ngoài ra, nghề môi giới hợp với người trẻ tuổi vì không cần đầu tư vốn ban đầu”. Điều đó tạo cho anh quyết tâm khởi nghiệp kinh doanh.

Khởi nghiệp và bứt phá

Năm 2005, anh cùng một người bạn góp vốn thành lập công ty cổ phần. Mỗi người góp 20 triệu đồng. Lúc đó, anh tiết kiệm được 10 triệu đồng, 10 triệu còn lại anh vay chị gái và xác định trước là trong vòng 6 tháng đầu tiên setup công ty sẽ không có lãi. 

Để tiết kiệm tối đa chi phí, đầu tiên anh thuê văn phòng gồm 3 tầng trên cùng của một căn nhà trên đường Hoàng Hoa Thám với chỉ có … 1,2 triệu đồng/ tháng, mua 2 bộ máy tính, máy điện thoại, máy fax cũ để dùng và xác định tài sản vô hình lớn nhất chính là bộ não, là chất xám, là kiến thức của mình. 

Lúc đó, với chí lớn và sự tập trung cao độ, anh ở văn phòng công ty cả ngày lẫn đêm, coi văn phòng là nhà. Cuộc sống những ngày đó của anh là ăn, ngủ với “thép phế liệu”. Công việc chủ yếu của anh hàng ngày dồn tâm, trí, lực vào tìm hiểu sâu về thép phế liệu và nghĩ cách xem sẽ phải làm gì với nó. 

Với mạng Internet và một cái máy tính, anh vào Google tìm kiếm những thông tin liên quan đến “thép phế liệu” bằng các thứ tiếng khác nhau. Kết quả hiện ra các diễn đàn, mạng xã hội về thép phế liệu rất nhiều, trong đó phải kể đến trang Alibaba (Trung Quốc) có nhiều đối tác rao mua, rao bán trên đó, anh click vào từng người có triển vọng và gửi mail cho họ. Không chỉ có thế, anh vào các trang web chuyên ngành về thép phế liệu để có kiến thức sâu hơn.

 

Bài toán đặt ra là làm thế nào để có khách hàng. Ở Việt Nam, không khó khăn, anh tìm được ngay những khách hàng có nhu cầu thép phế liệu là các nhà máy, các dự án đang triển khai… Khi tiếp xúc, được họ đón tiếp trọng thị, anh đã tìm được câu trả lời cho mình: “Họ tiếp mình vì họ cần mình, họ vừa xây xong một nhà máy hoành tráng, tốn rất nhiều tiền nhưng cũng không biết mua nguyên liệu ở đâu”. Sau cuộc gặp, anh hỏi tất cả các thông tin cần thiết về công nghệ, mặt hàng họ cần, chất lượng, cách thức thanh toán… Từ đó, anh xây dựng cơ sở dữ liệu khách hàng tiềm năng. 

Bước tiếp theo để có nguồn cung, anh liên lạc với những người có khả năng cung cấp và cần bán hàng trên mạng, họ cũng cần anh vì có thể giới thiệu đầu ra cho họ. Khó khăn duy nhất là vì quen trên mạng, không biết mặt, nên rủi ro cao vì nhiều khách hàng không thẩm định được. Vì thế, anh phải tìm cách đánh giá đối tượng khách hàng quen trên mạng, nếu không sẽ bị “sập bẫy”.

 

Thời gian đầu, anh giao dịch với tất cả mọi người biết trên diễn đàn, nhưng sau dần anh thu hẹp đối tượng và chắt lọc hơn. Qua mỗi email gửi đi, mỗi cuộc điện thoại, anh đều rút ra được bài học, kinh nghiệm để lần sau không mắc lại nữa. Sau khi chọn lọc tương đối ổn, anh mới tiến hành ký hợp đồng với một vài đối tác trong nước và nước ngoài. Tuy rất kỹ càng rồi nhưng các hợp đồng đầu tiên anh ký đều thất bại vì nhiều vấn đề không lường trước.

Từ những trải nghiệm đó, anh thận trọng hơn: chỉ tập trung giao dịch trên những diễn đàn hẹp, chuyên môn sâu, ít người biết đến hoặc của những người thực sự quan tâm đến lĩnh vực này. Vì vậy, anh chuyển cách tiếp cận đối tác chủ động hơn là tìm đối tác và đặt ra tiêu chí để chọn lọc đối tác phù hợp. Sâu hơn, anh vào các website của hiệp hội ngành hàng thép phế liệu của quốc gia trên thế giới, có điện thoại, địa chỉ công ty rõ ràng, anh nghiên cứu về năng lực, kinh nghiệm và kết nối với họ thì độ tin cậy cao hơn nhiều. 

Những tháng đầu gặp phải khó khăn trong tìm kiếm đối tác nhưng anh không thấy chán nản mà luôn có một niềm tin vững vàng vào con đường mình đã chọn. Thiên thời, địa lợi anh đã có, giờ chỉ cần nhân hòa thôi.

Điều đó tạo cho anh động lực phấn đấu và hun đúc ý chí mạnh mẽ hơn. 

Sau 4 tháng mở công ty, anh đã ký thành công hợp đồng đầu tiên khi kết hợp với một người bạn có nhà cung cấp thép phế liệu chất lượng nhưng chưa có khách hàng, ngược lại anh có khách hàng nhưng chưa có nhà cung cấp. Hợp đồng đầu tiên là 500 tấn thép phế liệu, số phí môi giới được 4000 đô la, lợi nhuận chia đôi, anh được 30 triệu đồng, nhiều hơn cả số tiền anh góp vốn lập công ty. 

Từ đây, nhờ đào sâu về con đường kinh doanh thép phế liệu, anh làm hai mảng rất rõ rệt là: Đại diện thương mại (đại diện cho người bán nước ngoài để bán lô hàng thép phế liệu tại Việt Nam) và Thương mại (Trực tiếp nhập hàng về bán tại Việt Nam). Cả hai mảng, anh đều làm một cách bài bản, đúng nghĩa, trung thực và uy tín. 

Nhờ thế, những khách hàng tìm đến với anh là vì chất lượng cũng như những giải pháp hiệu quả mà anh đề ra để xử lý tất cả các vấn đề phát sinh cho hai bên: nhà cung cấp và khách hàng. Tiêu chí phục vụ của anh là: “Không phải bán cái mình có mà phải bán cái khách hàng cần”.

 

Bằng những bước đi vững chắc và đúng đắn, sau hơn 6 năm kinh doanh, công ty của anh đã trở thành doanh nghiệp làm thương mại và đại diện thương mại về thép phế liệu có thị phần đứng đầu Việt Nam. Anh tiết lộ: “Mỗi năm, A&A bán khoảng 300.000 tấn thép phế liệu, cung cấp khoảng 1/8 tổng số thép phế liệu ở Việt Nam, ước tính giá trị lượng hàng là 120 triệu đô/năm. Về mảng thương mại: Mỗi năm nhập khoảng 10.000 – 15.000 tấn để phân phối trong nước”. 

Không ngại bật mí những con số về doanh thu và tăng trưởng của công ty, anh cho biết: “Năm 2010 thì doanh thu 60 tỷ, lãi 10 tỷ; Năm 2011 tình hình kinh tế khó khăn, doanh thu 80 tỷ, lãi 8 tỷ”. Còn các khách hàng của anh có thể nhắc đến: Tổng Công ty Thép Việt Nam, Công ty Gang thép Thái Nguyên, Tập đoàn Hòa Phát, Tập đoàn Thái Hưng, Tập đoàn Thép Việt (Thương hiệu Pomina)…

Những kết quả này đã chứng minh cho sự đúng đắn khi lựa chọn cách nhìn vào bên trong để xây dựng sự nghiệp của anh. Đối với anh, “kinh doanh lĩnh vực thép phế liệu là kinh doanh hẹp nên bất cứ một sự thiếu trung thực nào đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến mình nên chỉ làm tốt mới phát triển được”. 

Một số hình ảnh về hoạt động của A&A Toàn Cầu:

Hội nghị khách hàng của Công ty năm 2011

Hoạt động đào tạo nội bộ cho nhân viên để xây dựng văn hóa doanh nghiệp được anh Tiến rất chú trọng thông qua các buổi tham quan, dã ngoại, thực tế

Sự cộng hưởng của luật hấp dẫn

Trong sự nghiệp kinh doanh của mình, anh Tiến đã nghiệm ra nhiều điều: Thành công đến không chỉ do sự nỗ lực làm theo “tiếng nói bên trong” mà còn từ những may mắn bất ngờ. Anh giải thích cho sự may mắn bằng “luật hấp dẫn”, trong đó phải kể đến sự việc: Năm 2009, anh định mở thị trường Indonesia nhưng chưa có cơ hội thực hiện, thì tự dưng nhận được email của một phụ nữ mời hợp tác. Bức mail “từ trên trời rơi xuống” đến với anh đột ngột trong khi anh không biết chủ nhân là ai. Anh đọc kỹ email, gọi điện nói chuyện và bay sang Indonesia gặp thì cảm nhận đây là một người đáng tin cậy, có thể hợp tác được với nhau. Từ đó, hai bên hợp tác hiệu quả, “thuận buồm xuôi gió”, anh mở thêm thị trường Indonesia thành công. Vì thế, anh rút ra một điều rất lý thú: “Cơ hội chỉ dành cho người sẵn sàng với nó. May mắn chỉ đến khi chúng ta được làm đúng sứ mệnh của bản thân”. 

Đối với anh Nguyễn Minh Tiến, kinh doanh không phải để trở thành doanh nhân, để giàu có mà là để làm những việc có ích cho xã hội. Anh quan tâm đến tâm linh và hoạt động từ thiện để giúp đỡ, chia sẻ với những người khác. Anh tâm sự: “Anh sẽ dành phần lớn tài sản để làm từ thiện, giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Đó cũng là cách anh trải nghiệm ý nghĩa cuộc sống”. Nhóm từ thiện Thiện Nguyện Lan Tỏa do anh sáng lập đang nhận bảo trợ cho các em học có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và thực hiện nhiều chuyến đi từ thiện đến các địa chỉ khác nhau.

Nhóm Thiện nguyện Lan Tỏa thăm em Vương (Hải Phòng)

Chia sẻ kinh nghiệm với các bạn trẻ mới vào đời và lập nghiệp, anh bảo: “Các bạn trẻ muốn lập nghiệp vững chắc thì phải xây dựng từ gốc, chứ không phải là làm doanh nhân vì sự hào nhoáng, nổi tiếng và giàu có. Đầu tiên là phải rèn luyện đạo đức và có một thái độ sống tích cực, sau đó lựa chọn một công việc phù hợp dựa trên sở trường, điểm mạnh của mình, cuối cùng là không ngừng nỗ lực, không ngừng học hỏi, luôn luôn chia sẻ. Làm được như vậy thì thành công, hạnh phúc sẽ đến, và tiền bạc cũng chỉ là một kết quả tất nhiên”.

Anh Tiến tham dự Hội thảo Hiệp hội Tái chế Thế giới 2012 tại Rome, Italia để trau dồi thêm kiến thức cho sự nghiệp của mình

Sau cuộc trò chuyện với anh Nguyễn Minh Tiến, tôi bỗng nghiệm ra rằng “khi con người làm đúng công việc mà “trời đất giao phó” thì thành công sẽ được nhân lên gấp nhiều lần”. Anh Tiến đã tìm cho mình con đường đi đúng đắn và thành công nhờ làm theo “tiếng nói bên trong con người mình”. Chính sự mách bảo từ bên trong ấy đã tạo ra sức mạnh giúp anh vượt qua khó khăn, ngăn trở để đến với thành công và tìm được ý nghĩa đích thực của cuộc sống. 

Nguồn; Hoclamgiau.vn

Quyết chí “đào sông, vét động” làm giàu

Kinh doanh không phải là con đường bằng phẳng được trải thảm nhung. Để thành công, người chủ doanh nghiệp nhiều khi phải “nếm mật nằm gai”, phải trải qua những vấp váp, gian khổ mà một người bình thường có thể không chịu đựng nổi. Xuất thân từ một người không có gì đặc biệt trở thành ông chủ kinh doanh 2 khu du lịch sinh thái đầu tiên ở tỉnh Ninh Bình là một chặng đường đầy chông gai, nhiều mồ hôi, nước mắt để vượt qua chính mình của doanh nhân Hà Huy Lợi. Hơn 20 năm làm kinh doanh của anh là minh chứng cho cuộc hành trình đi trước đón đầu làm giàu cho quê hương, đất nước.

Doanh nhân Hà Huy Lợi và cháu ngoại

Không chạy theo số đông

Doanh nhân Hà Huy Lợi sinh năm 1960 trong một gia đình có sáu anh chị em tại mảnh đất cố đô Hoa Lư, Ninh Bình. 

Học hết phổ thông, anh không theo con đường học hành khoa cử để làm cán bộ như nhiều bạn bè khác. Lý do là vì từ nhỏ, anh chỉ làm những gì mình thích, không thích là bỏ luôn dù công việc có thể mang lợi. Thời trẻ, bạn bè cứ rủ anh vào làm cái nọ cái kia trong cơ quan nhà nước nhưng anh không vào vì không thích làm cái xã hội đang ào ào chạy theo. Với bản tính “khác người” ấy, anh lập nghiệp bằng con đường làm nghề tự do như sửa xe máy, bán đồ nội thất… để trang trải cuộc sống.

Trưởng thành, cũng như bao thanh niên đến tuổi lập gia đình, năm 23 tuổi, anh kết hôn với một cô bạn học cùng. Cả hai vợ chồng anh đều có sở thích giống nhau là đi du lịch. Do vậy, từ khi mới cưới đến lúc có con, thậm chí con còn nhỏ, năm nào cũng thế, mặc dù cũng không giàu có gì nhưng vợ chồng anh đều bỏ tiền, thậm chí vay tiền đi du lịch các tỉnh như: Đà Lạt, Sài Gòn, Lái Thiêu… Có lần đi Sài Gòn, tiêu gần hết tiền, vợ chồng anh đã phải tính đến từng đồng sao cho đủ tiền vé tàu về nhà. Dường như sở thích này là cơ sở hình thành nên con đường kinh doanh du lịch của anh về sau, đúng với cái thiên hướng từ hồi trẻ. 

Bén duyên kinh doanh từ sự nhanh nhạy với thời cuộc 

Cũng nhờ đi du lịch nhiều tỉnh  miền Nam, những năm đầu thập kỷ 80, anh nhận thấy sự cách biệt rõ rệt giữa miền Nam và miền Bắc từ cái nhà tắm, nhà vệ sinh: Trong Nam hiện đại, sạch sẽ thì miền Bắc vẫn còn lạc hậu, thô sơ. Vì thế, sau khi tách tỉnh Ninh Bình từ Hà Nam Ninh (cũ), năm 1993, nhận thấy nhu cầu xây dựng nhà cửa, cơ quan công sở rất lớn, anh chuyển sang buôn bán thiết bị nội thất, vệ sinh, ống nước… 

Những ngày đầu làm nghề còn rất mới mẻ và sơ khai, bán ống nước cho khách anh còn phải đến tận nhà khách, hướng dẫn khách gắn keo, lắp ống... Đáp ứng đúng nhu cầu xây dựng đang lên nhanh của tỉnh lúc đó, hơn nữa anh lại là người mạnh dạn làm đầu tiên nên công việc buôn bán tương đối phát đạt. 

Sau khi các trụ sở, cơ quan xây dựng xong, nhu cầu thiết bị vệ sinh chững lại cũng là lúc tỉnh nhà mở cửa cho khách du lịch vào. Nhận thấy đây là một cơ hội mới, anh chuyển hướng kinh doanh sang lĩnh vực khách sạn để đón các đoàn khách thăm quan. Để triển khai, anh đã mua đất nằm ở vị trí trung tâm của Thị xã, tiến hành xây khách sạn để đón khách. Kinh doanh mảng khách sạn, anh cũng là một trong những người đi tiên phong. 

Khi đã có khách sạn, nhận thấy ngay nhu cầu vận chuyển hành khách là rất lớn nên anh đã kết hợp khai thác vận chuyển hành khách từ Hà Nội, Ninh Bình đi Huế. Lợi thế là người đi đầu trong lĩnh vực kinh doanh khách sạn - du lịch nên thành công đến với anh rất sớm. 

Thăng trầm mở đường cho du lịch sinh thái

Một thời gian kinh doanh khách sạn, đón nhiều đoàn khách từ khắp nơi, anh nhận thấy nhu cầu thăm quan của khách rất đa dạng trong khi Ninh Bình lại thiếu những điểm đến đáp ứng được nhu cầu, chỉ loanh quanh vài địa điểm quen thuộc như Tam Cốc - Bích Động, Nhà thờ Đá,... Suy nghĩ nung nấu trong đầu, anh nghĩ đến việc làm thế nào để tạo ra những điểm thăm quan mới mẻ cho khách. 

Nhiều đêm thức trắng và vắt óc tư duy, anh đã vác xe máy đi suốt ngày thăm quan xem Ninh Bình có điểm nào có thể khai thác được. Nhiều ngày đi khảo sát, anh nhận thấy tại tỉnh mình tiềm năng du lịch thiên nhiên phong phú và nguyên sơ nên tạo ra các địa điểm du lịch sinh thái sẽ là hướng đi phù hợp. Đã hình thành trong đầu định hướng đó, anh đến vùng rừng núi tại huyện Nho Quan, Gia Viễn để đánh giá tiềm năng và về nghĩ cách làm. 

Khó khăn đầu tiên đến từ việc không ai nghĩ là sẽ có thể kinh doanh du lịch được ở mảnh đất rừng núi heo hút này. Không nao núng, dao động, anh lên gặp và đề xuất với UBND tỉnh để thuê đất, xin phép kinh doanh. Lúc đó, UBND tỉnh không hiểu anh sẽ làm gì vì từ trước đến giờ chưa có ai thuê đất làm du lịch nên không ủng hộ. Vấp phải hàng rào, anh đã trực tiếp gặp Phó chủ tịch tỉnh chuyên trách mảng du lịch để trình bày. Bị thuyết phục bởi ý tưởng của anh, vị phó chủ tịch này đã chỉ đạo các phòng ban của Sở Du lịch cho doanh nghiệp của anh làm, thủ tục thiếu đến đâu thì bổ sung đến đó vì đây là mô hình đầu tiên, thí điểm nên không thể chờ hết văn bản pháp lý ra mới triển khai được. Thuận lợi đến, anh mạnh dạn và bắt tay thực hiện ý tưởng của mình. 

Năm 2000, anh thuê 2 héc-ta đất tại xã Gia Vân, huyện Gia Viễn (Ninh Bình). Đây là một xã nghèo nhất nhì tỉnh, đời sống người dân gặp nhiều khó khăn do ruộng đất chỉ cấy hái được một vụ. Khác với con mắt của người khác, anh nhìn thấy ở đây có thể khai thác du lịch khi lên thăm đầm Vân Long – đầm ngập nước lớn nhất Việt Nam. Nhìn thấy tiềm năng đó, anh đã quyết định đầu tư 5 tỷ đồng để xây dựng mô  hình du lịch sinh thái đầu tiên ở Ninh Bình. Để có tiền, anh vác sổ đỏ mấy căn nhà đi thế chấp vay tín dụng ngân hàng.

Trong đầu anh lúc đó, mô hình du lịch sinh thái gồm khu nhà sàn nghỉ chân kết hợp sản phẩm du lịch điền dã, trải nghiệm, du khảo đồng quê như: cho khách đi làm nông dân, mò cua, bắt ốc, thổi cơm bếp rơm bếp rạ, đi xe trâu, xe bò, đi đò trên đầm… đã hiện hình rõ ràng. Việc còn lại là bắt tay vào triển khai. 

Khi xây dựng mô hình nhà sàn, mục đích của anh là tái tạo hình ảnh văn hóa cổ truyền của dân tộc Mường nên anh đã xin phép mua lại các ngôi nhà sàn có sẵn ở các tỉnh Hòa Bình, Thanh Hóa… rồi thuê thợ tại các tỉnh này tháo ra vận chuyển về Ninh Bình, sau đó lắp lại. Khu nhà sàn Vân Long được xây với chất liệu bằng gỗ, rất gần gũi với tự nhiên về sau đã tạo sự tò mò, thích thú cho du khách nước ngoài. 

Một trong những ngôi nhà sàn ở khu Vân Long

Du khách đến Vân Long 80% là khách nước ngoài

Trong quá trình thực hiện mô hình du lịch sinh thái ở Vân Long, không ít ý kiến đến từ chính quyền như “cho khách đi xe bò, xe trâu là bôi xấu hình ảnh Việt Nam”. Những ý kiến đó anh biết là do họ chưa hiểu nên cứ miệt mài, lặng lẽ làm cho đến khi có kết quả. 

Sau 3 năm xây dựng, khu du lịch sinh thái Vân Long đã được hoàn thành và đi vào đón khách trong nước và nước ngoài. Năm đầu tiên, lượng khách du lịch về tỉnh là 800.000 lượt. Từ đó, mô hình của anh mới được tỉnh đánh giá thành công và đem đi quảng bá, giới thiệu với các hãng lữ hành. Các cụ già trong làng khi đến thăm quan cũng bất ngờ khi nhìn thấy cùng lúc có đến hàng trăm người nước ngoài đến làng. Từ khi có khách du lịch, người dân ở đây có thêm công ăn việc làm nhờ việc chèo đò. Đến nay, số lượng đò cho du lịch đầm Vân Long đã lên đến 300 số, người dân đã biết tiêu tiền đô la, Euro. 

Một số hình ảnh về sản phẩm du lịch đồng quê tại khu Vân Long được rất nhiều khách nước ngoài yêu thích vì sự mới lạ, độc đáo và dân dã:

Úp nơm

Tát nước gầu sòng

Xay lúa

 Đi xe bò, xe trâu

Tìm hiểu làng quê bằng xe đạp

Khách du lịch người Hàn Quốc lên đò đi thăm đầm Vân Long

Tour du lịch đầm Vân Long mất khoảng một tiếng rưỡi đồng hồ đi đò

Dám nghĩ dám làm để biến những điều không thể thành có thể

Khu Vân Long đi vào kinh doanh, vận hành suôn sẻ, mang lại doanh thu, anh lại nung nấu làm một khu mới, dịch vụ du lịch tốt và hoàn hảo hơn trên chính quê hương mình. Lúc đó, anh nghĩ: “Làm một cái mới có quy mô lớn hơn Vân Long để có thêm điểm thăm quan mới cho du khách”. 

Lần này, anh đã thuê vùng đất rộng 35 héc ta gồm cả rừng núi, đầm lầy, bến bãi, sông suối… tại xã Sơn Hà, huyện Nho Quan (Ninh Bình). Trong đầu anh đã hình thành mô hình du lịch trọn gói từ lữ hành, du lịch sinh thái, khám phá cảnh quan thiên nhiên, non nước, hang động. 

Ý tưởng trong đầu là thế nhưng khi đứng trước vùng đất mênh mông, anh cũng choáng ngợp và chưa biết nên bắt đầu từ đâu. Vì đây là vùng đất núi non, đầm lầy không thể trồng lúa được, chăn trâu không khéo là mất trâu vì trâu có thể bị lút bùn. Do vậy, đầm lầy này còn có tên gọi là “bềnh trâu ẩn”. Nhiều lần đi xuống khảo sát, các cụ già 80-90 tuổi ở làng đều khẳng định là không thể làm gì được ở đây đâu để nhắc anh về kết quả khó có thể tốt đẹp.

Nhưng lúc đó, trong anh như có một niềm tin dẫn lối là mình có thể làm được một cái gì đó tại chính nơi này. Niềm tin đã tạo cho anh một sự quyết tâm, quyết bỏ công sức để làm. Trước đó để chuẩn bị tư tưởng cho vợ, anh bảo: “Lần này, anh quyết định làm thêm khu sinh thái trên Sơn Hà, vốn đầu tư gấp khoảng 3 lần Vân Long, em cũng xác định trước là có thể sẽ thất bại, sẽ mất cả khách sạn…”. 

Nhiều lần một mình lội ruộng vào thăm khu rừng núi, anh thấy cứ đi qua một đoạn gần vách núi thì cảm thấy mát, anh thầm nghĩ bụng: “Dứt khoát trong đó phải có hang động nên mới có gió”. Tò mò và không hề sợ hãi, anh rẽ đám cây cối che lấp chỗ đó đi thì phát hiện ra một hốc nhỏ gần bằng miệng giếng khoan, một người chui lọt. Thả dây, cầm đèn pin chui xuống hốc đá nhỏ tối om đó, anh phát hiện ra đây là một hang động tương đối lớn. Sau phát hiện này, bước đầu anh thử moi bùn ra thì lộ ra một lớp nhũ đá rất đẹp, có hình thù lạ mắt và anh nhận định có thể khai thác du lịch hang động được. 

Vấn đề đầu tiên sau phát hiện kỳ thú đó là làm thế nào để moi hết khối bùn đầy ắp trong động ra vì lớp bùn và trần hang chỉ cách nhau có 40 phân, chỉ đủ chỗ cho một người chui lọt. Để đảm bảo giữ nguyên bản nhũ đá trong hang thì không thể dùng thuốc nổ, chỉ có cách là chuyển bùn từ trong hang ra ngoài.

Sau nhiều ngày trăn trở suy nghĩ, anh đã nghĩ ra cách làm và thuê nhân công thực hiện. Vì bùn trong động rất nhão, lún nên để có thể nổi trên bùn, ban đầu nhân công đã phải nẹp 2 đầu gối và 2 khuỷu tay bằng 4 thanh tre làm phao để bò được trên lớp bùn rồi mới lôi bùn ra. Cứ thế, có thời điểm gần trăm nhân công hàng ngày từ 7 giờ sáng đến 5 rưỡi chiều liên tục đưa bùn ra khỏi hang động. Kết quả là sau gần 2 năm trời, khối lượng 13.000 mét khối bùn được nạo vét tạo khoảng không rộng trong lòng động. Kỳ tích khơi thông bùn trong động này đã khiến nhiều anh em nhân công làm việc quanh năm trong hang có nước da trắng như người Tây. 

Đúng như nhận định, sau khi thông bùn, nhũ đá lộ ra toàn bộ với tiềm năng khai thác rõ ràng. Anh đã dành thời gian đi khảo sát tất cả các hang động đẹp trên cả nước như Hạ Long, Cẩm Thủy, Thanh Hóa, Phong Nha, Kẻ Bàng… và tự rút ra kinh nghiệm cho mình là làm phải có nét riêng, không lặp lại các nơi đó. Hơn nữa, nét riêng đó phải đảm bảo sở thích của du khách chứ không theo cái mình thích. 

Sau khi tìm hiểu từ các chuyên gia hang động, điều đặc biệt là hang động ở Sơn Hà là hang động sống với thạch nhũ đang hình thành, các khoáng chất vẫn đang nhỏ xuống, các tinh thể muối trắng bám vào nhũ gặp ánh sáng lấp lánh rất đẹp, điều này ít hang động có. Hơn nữa, động này lại gồm 200 mét động cạn giống động Thiên Cung (Hạ Long) và 500 mét động nước giống động Phong Nha (Quảng Bình). Như vậy, động này có sự kết hợp của 2 loại động là di sản thiên nhiên thế giới của Việt Nam.

 

Khi khảo sát trở về để thi công, anh mất 6 tháng để đánh giá toàn bộ khu động của mình. Anh cùng với một đội quân vào động quay phim, chụp ảnh, ghi chép tỉ mỷ rồi về xem đi, xem lại từng chi tiết như nhũ đá, lối lên, lối xuống để có thể bố trí vị trí đặt bóng đèn, bậc đá lên xuống, phong thủy… Công việc này, không giống như xây một ngôi nhà nên anh phải tự tìm tòi, suy nghĩ, mày mò thiết kế sao cho hợp lý. Có những việc anh tự tay làm trực tiếp như khoan lỗ mắc dây điện, lắp bóng đèn, bắt ốc vít trần hang… 

Nhằm tạo thành một tour du lịch hang động hoàn chỉnh, anh đã chọn địa thế để xây khu nhà sàn thứ hai (giống Vân Long) và tạo một con đường sông vào động. Thay vì xây một con đường bê tông, anh đã tạo thành đường sông nhằm tái tạo lại hình ảnh bến thuyền nhà Lê trong lịch sử ngày xưa (Nơi có sông lấp từ bao đời và theo truyền thuyết vua Đinh đã đi thuyền qua đây và bị chìm một thuyền châu báu, chưa ai tìm thấy). 

Khu nhà sàn gần động Thiên Hà thấp thoáng sau rặng cây xanh

Khách du lịch nghỉ chân tại khu nhà sàn trước khi xuống bến đò vào động Thiên Hà

Mục tiêu đề ra là làm đường sông, một núi công việc lại hiện ra trước mắt anh. Làm thế nào để cải tạo khu đất ngập nước, không thể trồng lúa thành dòng sông là việc không hề đơn giản. Ban đầu, anh thuê người đào đất bùn nhưng cứ đào lên được mét khối nào thì hôm sau bùn lại chảy xuống bấy nhiêu. Sau nhiều lần đào đi đào lại mãi không được, những người dân được thuê đào sông cũng xót xa cho anh vì họ được trả công để đào những cứ đào được bao nhiêu thì lại về như cũ. Cuối cùng, anh đã nghĩ ra cách là dùng các cọc tre buộc cỏ vào và cắm xuống đất để giữ. Sau mấy tháng, rễ cỏ mọc bám vào đất, se dần thì công việc đào sông mới có kết quả, đất bùn mới được giữ lại không chảy xuống nữa. Nhiều tháng ròng rã, dòng sông dài gần 2 cây số đi vào động đã hình thành. Từ đây mọi người có thể đi đò vào động và khu đầm lầy giờ đây đã trồng được một vụ lúa. 

Một đoạn sông khi đi đò vào động Thiên Hà

Sau ba năm rưỡi thi công, khu du lịch sinh thái gồm nhà sàn, đi đò và khám phá hang động đã cơ bản hoàn thành. Giữa năm 2011, anh đã cho tuyến du lịch này đi vào đón khách song song với việc hoàn thiện nốt các hạng mục khác. Năm 2011, anh cũng mới nghĩ ra tên Thiên Hà để đặt cho động của mình. Cái tên này bắt nguồn từ việc động thuộc xã Sơn Hà, trong động có hình giống dải thiên hà và anh mang họ Hà.

Sợ và không có đam mê sẽ không thể làm nên những điều lớn lao

Hơn 20 năm làm kinh doanh, đối với doanh nhân Hà Huy Lợi, đó là những trải nghiệm đặc biệt. Đó là cuộc hành trình khám phá, thử thách và vượt qua chính bản thân mình. Anh chia sẻ: “Thời gian thi công khu động Thiên Hà, mỗi ngày đi đi về về 87 cây số từ thành phố. Nhưng cứ lên đó lại cảm thấy như là được sống với đam mê nên không cảm thấy vất vả, thấy xa, thấy mệt”. Anh kể: “Khi bà nội (mẹ anh) lên thăm động Thiên Hà, cụ đã bảo: “Đẹp như thế này thì con tôi chả bỏ thành phố mà vào trong này”. 

Rất ấn tượng với việc phát hiện ra hang động và kỳ tích thi công vét bùn, đào sông, tôi hỏi anh có kỷ niệm nào đặc biệt, anh bộc bạch thêm: “Sau khi phát hiện ra động và suốt thời gian thi công, mình biết là nếu nói rõ thì bố mẹ, các con sẽ cản vì quá sợ nên cứ thầm lặng tiến hành. Mãi đến khi xong rồi, động vào được rồi mới cho bà cụ, vợ và các con vào xem”. 

Dự định của anh trong thời gian tới là tiếp tục hoàn thiện các hang mục của khu du lịch Thiên Hà và sẽ khai thác thêm những thắng cảnh của vùng đất này (còn nhiều hang động chưa khai thác) và đưa khu này trở thành một thắng cảnh thiên nhiên hấp dẫn du khách. 

Khi tôi hỏi về bí quyết thành công, anh chia sẻ: “Nếu không có say mê và kiên trì thì không thể làm được. Kinh doanh du lịch không giống như nhiều ngành khác nên không thể đòi hỏi có lợi luôn. Vì đây là ngành đầu tư tương đối nhiều tiền của và công sức nên phải từ 5-7 năm mới có kết quả. Hơn nữa, mình phải làm chu đáo tất cả mọi thứ từ môi trường, cảnh quan đến dịch vụ. Có như vậy mới kinh doanh lâu dài, hấp dẫn khách. Nếu không làm tốt, thì có thể tan vỡ, thất bại”. 

Sau một ngày đi thăm quan hai khu Vân Long và Thiên Hà được tạo dựng nhờ bàn tay, khối óc của doanh nhân Hà Huy Lợi, tôi thầm nhận ra con người ta có thể biến những điều không thể thành có thể nhờ ý chí, quyết tâm và đam mê cháy bỏng. Nếu không có những điều cốt lõi đó, thành quả sẽ không đến với bất cứ ai. 

Nguồn: Hoclamgiau.vn